Birgəyaşayış sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında mühüm yer tutan, sosial və mədəni həyatımızı əks etdirən bir termindir. Sadəcə "bir yerdə yaşama" mənasından daha geniş bir məna kəsb edir. Birgəyaşayış, insanların müəyyən bir ərazidə, coğrafi yaxınlıqda birlikdə yaşamasından daha çox, onların qarşılıqlı əlaqələrini, sosial qarşılıqlı təsirlərini, və yaratdıqları ictimai quruluşu əhatə edir.
Bu termin, fərqli mədəniyyət, din və sosial təbəqələrə mənsub insanların bir yerdə yaşadıqları mühitin xüsusiyyətlərini, bu mühitin formalaşdırdığı normaları, qaydaları, dəyərləri və ənənələri əhatə edir. Birgəyaşayış, sadəcə fiziki yaxınlığı deyil, həm də sosial harmoniya və qarşılıqlı hörməti əks etdirir. Sözün mahiyyətini daha yaxşı anlamaq üçün, "ictimai mühit" və "ictimai həyat normaları" anlayışlarına daha dərindən nəzər salmaq lazımdır.
İctimai mühit, birgəyaşayışın əsasını təşkil edən sosial, mədəni, iqtisadi və siyasi amillərin qarşılıqlı təsirindən yaranan kompleks bir sistemdir. Bu sistem, insanların davranışlarını, düşüncələrini, dəyərlərini və həyat tərzlərini müəyyən edən qaydalar, qanunlar, ənənələr və norma sistemini özündə birləşdirir. İctimai həyat normaları isə, bu mühitin məhsuludur və birgəyaşayışın səmərəliliyini, davamlılığını təmin edən, sosial əlaqələrin tənzimlənməsində mühüm rol oynayan qaydalar toplusudur.
Beləliklə, birgəyaşayış anlayışı, yalnız insanların bir yerdə yaşaması deyil, həm də onların sosial qarşılıqlı əlaqələrini, bu əlaqələrdən yaranan ictimai quruluşu, ictimai normaları və dəyərləri əhatə edən mürəkkəb bir sosial fenomendir. Bu fenomenin daha dərin tədqiqi, cəmiyyətin inkişafını və fəaliyyətini başa düşmək üçün olduqca vacibdir.