Biyaban (fars. بیابان - biyābān) sözü fars dilindən gəlmiş olub, əsasən "otsuz, bitkisiz düz yer" mənasını verir. Lakin bu tərif, biyabanın həqiqi mahiyyətini tam əks etdirmir. Çünki "biyaban" sadəcə bitki örtüyünün olmaması ilə deyil, həm də sərt iqlim şəraiti, quru və qumlu torpaq, nadir su mənbələri ilə xarakterizə olunur. Beləliklə, biyaban daha geniş mənada həyat üçün çətin şəraitə malik olan, geniş, səhra kimi əraziləri ifadə edir.
Sözün tərkibindəki "bi" hissəsi "yoxluq, olmamazlıq" mənasını daşıyır, "yaban" isə "səhra, çöl" mənasını ifadə edir. Bu mənada biyaban "bitki örtüyünün olmadığı, həyatın çətin olduğu yer" kimi də təsvir edilə bilər. Azərbaycan dilində "səhra", "çöl" sinonimləri ilə yanaşı, bəzən "çöl-biyaban" birləşməsi kimi də işlədilir ki, bu da biyabanın genişliyini və sərtliyini daha da vurğulayır.
Ədəbiyyatda biyaban tez-tez təklik, kədər, ümidsizlik kimi duyğuları ifadə etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, Nizami Gəncəvinin "Xosrov və Şirin" poemasında və ya Füzuli, Nəsimi kimi şairlərin əsərlərində biyaban, insanın daxili dünyasının boşluğunu, ruhunun səhrasında yolunu itirməsini simvolizə edir. Misal olaraq verilən "Ol pir qalıb orada heyran; Məcnun tutuban rəhi-biyaban" misrasında biyaban, Məcnunun dəli sevgisi və tənhalığı ilə bağlı məkan təsviri kimi işlənir. Beləliklə biyaban, coğrafi məkanın xaricində, simvolik, metaforik mənaları da özündə ehtiva edir.
Qısaca, biyaban sadəcə bir coğrafi anlayışdan daha çoxdur. O, həm sərt təbiət şəraiti, həm də insan duyğularının ifadəsi olan zəngin bir məna daşıyır. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas özəyində otsuz, bitkisiz səhra, çöl mənası qalır.