Buxarlandırmaq felinin əsas mənası maye halındakı bir maddəni qızdırmaqla buxar, yəni qaz halına çevirməkdir. Bu proses maddənin temperaturunu qaynama nöqtəsinə çatdırmaqla baş verir və nəticədə maye molekulları öz-özünə hərəkət etmək üçün kifayət qədər kinetik enerjiyə sahib olaraq səthindən ayrılır və havada sərbəst şəkildə hərəkət edən buxar halına keçir.
Buxarlandırma prosesi təkcə qızdırma yolu ilə deyil, həm də təzyiqin azaldılması ilə də həyata keçirilə bilər. Təzyiq azaldıqca mayenin qaynama nöqtəsi aşağı düşür və beləliklə, daha aşağı temperaturda buxarlana bilir. Bu prinsip bir çox sənaye proseslərində, məsələn, qida sənayesində quru dondurma və ya vakuum qurudulması kimi texnologiyalarda geniş tətbiq olunur.
“Buxarlandırmaq” termini həmçinin metaforik mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, “şəhərin istisi insanı buxarlandırır” deyərkən, insanın isti havadan çox əziyyət çəkdiyini və yorğunluqdan söykənərək istirahət etməyə məcbur olduğunu ifadə etmiş oluruq. Bu halda buxarlandırmaq fiziki proses deyil, daha çox yorğunluq, tükənmə və ya enerji itirmə hissini ifadə edir.
Buxarlandırma prosesi təbiətdə geniş yayılmışdır. Günəşin təsiri ilə suyun buxarlanması, bitkilərdəki transpirasiya (tər) prosesi, hətta insan bədənindən tər vasitəsilə suyun buxarlanması bu prosesin canlı və cansız təbiətdəki əhəmiyyətini göstərir. Bu proseslər iqlim sisteminin tarazlığı üçün çox vacibdir.
“Buğlandırmaq” sözü ilə sinonim kimi istifadə olunan “buxarlandırmaq”, daha elmi və dəqiq bir termindir və buğlandırmaqdan fərqli olaraq, əsasən fiziki prosesə aiddir. Buxarlandırma prosesinin müxtəlif tətbiqləri, sənaye texnologiyalarından məişət işlərinə qədər çox genişdir.