Buxarlanmaq felinin əsas mənası mayenin qaz halına keçməsidir. Bu proses, mayenin səthindən baş verir və maye molekullarının kinetik enerjisi, onları mayenin səthini qırmaq və qaz halına keçmək üçün kifayət qədər yüksək olduqda baş verir. Suyun qaynama nöqtəsindən aşağı temperaturda buxarlanması, buxarlanma adlanır, qaynama nöqtəsində isə qaynama adlanır. Ancaq bu iki prosesin mahiyyətindəki fərq yalnız temperaturda deyil, həm də buxarlanmanın səthdən, qaynamanın isə mayenin həcminin hər yerindən baş verməsindədir.
Buxarlanma prosesi ətraf mühitin temperaturu, havanın rütubəti və mayenin səthinin sahəsi kimi amillərdən asılıdır. Yüksək temperaturda və aşağı rütubətli havada buxarlanma daha sürətli baş verir. Geniş səth sahəsinə malik mayelər daha tez buxarlanırlar. Məsələn, nazik bir qat su, eyni miqdarda sudan daha tez quruyur, çünki səth sahəsi daha genişdir.
Buxarlanmanın təbiətdə və gündəlik həyatda çox mühüm rolu var. Su dövranı, bitkilərin transpirasiyası və insan bədəninin soyuması kimi proseslər buxarlanmaya əsaslanır. Sənayedə isə buxarlanma müxtəlif maddələrin təmizlənməsi, konsentrasiyası və qurudulması üçün geniş istifadə olunur. Həmçinin, buxar turbinləri və elektrik stansiyalarında elektrik enerjisi istehsalında da buxarlanma prosesindən istifadə edilir.
Buxarlanmaq sözü "buxar olmaq", "buxar halına gəlmək" və "buğa çevrilmək" mənalarında işlənir. "Buğa çevrilmək" ifadəsi daha köhnə və poetik bir ifadədir və mayenin sürətlə qaz halına keçməsini təsvir edir. Lüğətlərdə daha sadə formada göstərilən "buğlanmaq" sinonimi də bu prosesi tam əhatə etmir, çünki buğlanma adətən daha sürətli və intensiv buxarlanmanı bildirir.