izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bütgədə (fars. بُت‌خانه) sözü, fars dilindən götürülmüş bir termin olaraq, əslində "büt evi" mənasını verir. Lüğətlərdə sadəcə "bütxana"ya istinad edilməsi, mənanın tam dolğunluğunu əks etdirmir. Bütgədə, sadəcə bütlərin saxlandığı bir yer deyil, daha çox dini və ya mistik mərasimlərin, ibadətlərin icrası üçün nəzərdə tutulmuş bir məkandır. Qədim zamanlarda müxtəlif mədəniyyətlərdə, xüsusilə də bütpərəst mədəniyyətlərdə geniş yayılmışdır.

Bütgədələr, yalnız bütlərin yer aldığı adi binalardan daha çox, həmin mədəniyyətin dini baxışlarını, inanc sistemini və rituallarını əks etdirən mürəkkəb strukturlar ola bilərdi. Onların memarlığı, ölçüləri və iç dekorasiyası, həmin mədəniyyətin zənginliyini və ibadət formalarının dərinliyini göstərərdi. Bütgədələrdə həm qurban kəsmə, həm də dua etmə, falçılıq və digər mistik ayinlərin keçirildiyi məlumdur.

Tarix boyu müxtəlif xalqların bütgədələrinin arxeoloji qalıqları tapılmışdır. Bu qalıqlar vasitəsilə o dövrlərin dini inancları, ictimai quruluşu və sənətkarlığı haqqında qiymətli məlumatlar əldə etmək mümkündür. Bütgədə, sadə bir söz deyil, keçmiş mədəniyyətlərin spiritual dünyasına açılan bir pəncərədir. Onun tədqiqi, tarixin və insan sivilizasiyasının daha dərindən anlaşılmasına kömək edir.

Müasir dövrdə "bütgədə" termini, məcazi mənada da işlədilir. Məsələn, bir şeyə həddindən artıq pərəstiş edilən bir yer və ya hər hansı bir ideyanın, şəxsin və ya şeyin həddən artıq ibadət edildiyi məkan üçün metaforik olaraq istifadə oluna bilər. Bu istifadə, sözün tarixi kontekstindən qaynaqlanan və müasir kontekstdə yeni mənalar kəsb etməsinə səbəb olur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz