Calaq (bot.) - Bir bitkinin vegetativ hissəsinin (kök, gövdə, yarpaq və s.) başqa bir bitkiyə birləşdirilərək onun üzərində yetişdirilməsi nəticəsində əmələ gələn yeni bitki hissəsidir. Bu birləşmə əməliyyatına peyvəndləmə deyilir və nəticədə əmələ gələn bitki hissəsi calağın özüdür. Calaq, ana bitkinin genetik xüsusiyyətlərini qoruyaraq, yeni bitkinin inkişafında mühüm rol oynayır. Beləliklə, calaq vasitəsilə istənilən keyfiyyətə malik olan bitkilərin klonlanması mümkündür.
Calaqlama üsulu əsasən meyvə ağaclarının, bəzək bitkilərinin və digər qiymətli bitkilərin çoxaldılmasında tətbiq olunur. Bu metod, toxumdan yetişdirməyə nisbətən bir sıra üstünlüklərə malikdir. Məsələn, calaqlı bitkilər toxumdan yetişdirilən bitkilərə nisbətən daha tez məhsul verir və valideyn bitkinin bütün xüsusiyyətlərini miras alırlar. Bu da, keyfiyyətli və məhsuldar bitkilər əldə etmək üçün əlverişli bir yoldur.
Tarixən, calaqlama üsulu qədim dövrlərdən bəri bilinir və müxtəlif mədəniyyətlərdə geniş tətbiq olunmuşdur. Müasir kənd təsərrüfatında isə bu üsul yüksək texnologiyalar ilə birləşərək daha təkmilləşmiş formada tətbiq olunur. Həmçinin, calaqlama, biotexnologiyanın digər sahələri ilə birgə bitki seleksiyasında yeni sortların yaradılmasında mühüm rol oynayır.
Qeyd etmək lazımdır ki, "calaq" termini bəzən "qələm" sözü ilə sinonim olaraq işlədilir. Ancaq "qələm" daha çox vegetativ çoxalma üçün istifadə edilən kiçik bir gövdə hissəsini bildirir, "calaq" isə daha geniş mənada, peyvənd əməliyyatı nəticəsində əmələ gələn bitkinin hər hansı bir vegetativ hissəsini əhatə edir.