Cəhalət (ər. جهل - cəhl) sözü, ən geniş mənasıyla, elmə, mərifətə, biliyə sahib olmamanın, dünyanı və özünü anlamaq bacarığının olmamasının ifadəsidir. Sadəcə "bilməmək"dən daha çox, bilməməkdən doğan və həyata mənfi təsir göstərən bir vəziyyəti, bir hal-hazırı təsvir edir. Bu, sadəcə təhsil səviyyəsinin aşağı olması deyil, həm də tənqidi düşüncə qabiliyyətinin zəifliyi, qəbul edilmiş həqiqətlərə şübhə etməmək, yeni ideyalara açıq olmamanın da təzahürüdür.
Cəhalətin müxtəlif səviyyələri və təzahür formaları mövcuddur. Bir tərəfdən, müəyyən bir sahədə biliyin olmaması (məsələn, tarix cəhaləti, elm cəhaləti) ola bilər. Digər tərəfdən, daha ümumi və geniş miqyaslı bir cəhalət növü var ki, bu da məntiqi düşüncənin, tənqidi yanaşmanın olmaması ilə xarakterizə olunur. Bu növ cəhalət fərdin öz həyatını idarə etməsində, cəmiyyətdə düzgün qərarlar qəbul etməsində, hətta öz sağlamlığını qorumasında da ciddi problemlər yarada bilər.
Tarix boyu cəhalət cəmiyyətlərin inkişafını əngəlləyən əsas amillərdən biri olub. Qərəzli inanclar, əsassız qorxular, saxta elmlər və miflər cəhalətin məhsuludur. Cəhalət özünəinam çatışmazlığına, qapalı düşüncəyə, özgə düşüncələrə qarşı qərəzə, hətta təcavüzə səbəb ola bilər. Ancaq cəhalət heç də qeyri-dəyişən bir vəziyyət deyil. Təhsil, tədqiqat, kritiki düşüncənin inkişafı cəhalətin aradan qaldırılması üçün əsas vasitələrdir. Cəhalətə qarşı mübarizə cəmiyyətin demokratikləşməsi və inkişafı üçün çox vacibdir.
Avamlıq, nadanlıq, cahillik, mədəni gerilik və mədəniyyətsizlik kimi sinonim sözlər cəhalətin müxtəlif aspektlərini əks etdirir. Lakin cəhalət daha geniş və dərin bir anlayış olub, bu sözlərdən daha çox şey ifadə edir. Cəhalət sadəcə biliyin olmaması deyil, həm də biliyin əldə edilməsinə, tətbiqinə mane olan psixoloji və sosial amilləri də əhatə edir.