Cırıltı – səs hadisəsinin təsviri üçün işlədilən bir sözdür. Müxtəlif səs mənbələrindən yaranan, ümumiyyətlə, kəskin, qeyri-harmonik və bir qədər xoşagəlməz kimi qəbul edilən səsləri ifadə edir. Sadəcə “cır-cır” kimi təsvir edilə bilən bu səs, mənbəyindən asılı olaraq müxtəlif xüsusiyyətlər daşıya bilər. Məsələn, quru yarpaqların ayaq altında cızıltısı ilə qırılan budağın cırıltısı arasında fərq var.
Lüğətlərdə “qıcırtı” kimi sinonim olaraq göstərilsə də, cırıltı daha çox daha sürətli, qısa və təkrarlanan səslər üçün istifadə olunur. Qıcırtı isə daha çox sürtünmə nəticəsində yaranan, uzun və bəzən də davamlı səsləri ifadə edir. Məsələn, köhnə çarpayının cırıltısı kəskin, qısa və təkrarlanan səslərdən ibarət ola bilər, halbuki qapının menteşələrinin qıcırtısı uzun və davamlı bir sürtünmə səsidir.
Cırıltı sözü, səsin keyfiyyətindən əlavə, həm də onun yarandığı vəziyyəti təsvir edir. Məsələn, “furqonun astaca cırıltısı” ifadəsi, furqonun köhnəlməsinə və ya mexaniki nasazlığa işarə edir. Bu səs, dinləyicidə narahatlıq və ya narahatlıq hissi yarada bilər, eləcə də mətnin müəllifi kimi, Quluya da xoş gəlməməsi təbii görünür. Çünki cırıltı çox zaman nəzarətdən kənarda olan və həllini tələb edən bir problemin işarəsidir.
Beləliklə, cırıltı sadəcə bir səs deyil, həm də vəziyyəti, obyektin vəziyyətini və hətta dinləyicinin emosional vəziyyətini təsvir edən zəngin bir ifadə vasitəsidir.