izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Cırmaqlama (cırmaqlamaq felindən törəmə): Bu söz, bir şeyin ya da bir hadisənin hissə-hissə, qırıntı-qırıntı, qeyri-sistemli və qaba şəkildə parçalanması, dağıdılması və ya dağılma prosesini ifadə edir. Sadəcə "cırmaq" hərəkətinin təkrarlanan və daha geniş miqyasda baş verməsini deyil, həm də bu prosesin nəticəsində yaranan qeyri-bərabər, qeyri-müntəzəm parçalanma halını vurğulayır. Məsələn, köhnə bir geyim materialının cırmaqlamaqla parçalanması, bir sənədin qəsdən cırmaqlama yolu ilə məhv edilməsi və ya bir qrupun daxilindəki fikir ayrılığının tədricən və dağınıq şəkildə qrupun dağılmasına gətirib çıxarması cırmaqlama anlayışına uyğun misallardır.

Cırmaqlama hərəkəti, həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Fiziki mənada bir obyektin fiziki bütövlüyünün pozulmasını, məcazi mənada isə bir qurumun, sistemin və ya ideyanın parçalanmasını, dağılmasını, tədricən itirilməsini bildirir. Məcazi mənada istifadə olunan zaman, prosesin tədricən və əvvəlcədən planlaşdırılmamış, daha çox təsadüfi və nəzarətsiz şəkildə baş verdiyi vurğulanır. Bir işin cırmaqlama yolu ilə həyata keçirilməsi, əslində həmin işin qeyri-peşəkar, səliqəsiz və effektiv olmayan şəkildə yerinə yetirilməsi anlamına gəlir.

Sözün etimologiyasına baxdıqda, "cırmaq" feli ilə "lamaq" şəkilçisinin birləşməsindən əmələ gəldiyi görünür. "Lamaq" şəkilçisi, hərəkətin davamlılığını və ya təkrarlanmasını bildirən bir şəkilçidir. Beləliklə, "cırmaqlamaq", "cırmaq" hərəkətinin uzun müddət davam etməsi və ya bir neçə dəfə təkrarlanması mənasını verir. Bu, sözün mənasının dəqiq anlaşıla bilməsi üçün əhəmiyyətli bir məqamdır.

Nəticə olaraq, "cırmaqlama" sözü, sadə bir cırma hərəkətindən daha geniş bir məna spektrinə malikdir. Həm fiziki həm də məcazi anlamda istifadə oluna bilən bu söz, bir prosesin qeyri-sistemli, qeyri-bərabər və tədricən baş verməsini və nəticədə əldə edilən parçalanmış vəziyyəti ifadə edir. Sözün dəqiq mənası isə kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz