Cırt (mənası: bax çırt)
Azərbaycan dilində "cırt" sözü, sözün əsl mənasını tam əks etdirməsə də, "çırt" felinin qısa, intensiv formasını təmsil edir. "Çırt"ın özündə kəskin, ani bir səs və ya hərəkəti ifadə edən bir məna var. Ancaq "cırt" daha çox bu səsin və ya hərəkətin qısa müddətli, birdəfəlik olmasına vurğu edir.
Beləliklə, "cırt" sözü bir şeyin ani, qəfil və səs çıxararaq qırılması, cırılması, ayrılması və ya yırtılmasını ifadə edə bilər. Məsələn, "kağız cırtıldı", "ip cırtıldı", "paltar cırtıldı" kimi ifadələrdə "cırt" sözü bu mənaları əks etdirir. Burada vurğu edilən kəskin, qəfil səs və hərəkətin qısa müddətli olmasıdır. "Çırt"dan fərqli olaraq "cırt" daha çox emosional yüklüdür və hadısənin sürətinə və qəfilliyinə diqqət çəkir.
Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "cırt" bəzən onomatopeyik söz kimi də istifadə olunur. Yəni, həmin səsin təqlidini verir. Bu halda, sözün konkret bir mənası olmaya bilər, ancaq səsin özünü təsvir edir. Məsələn, bir şeyin qırılma səsini təsvir etmək üçün "cırt" deyə bilərik. Bu, onun dilin ifadə qabiliyyətini artıran bir xüsusiyyətidir.
Ümumiyyətlə, "cırt" sözü dilçiliyin maraqlı nümunələrindən biri olaraq, özünün qısa və təsirli forması ilə qəfil, kəskin və ani hərəkətləri və səsləri ifadə etmək üçün geniş istifadə olunur. Onun "çırt" ilə münasibəti, səsin və hərəkətin keyfiyyətinin ifadəsindən daha çox, davamlılığının müəyyən edilməsindədir.