izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Cilovlamaq felinin əsas mənası, bir heyvanın, xüsusilə atın, başının ətrafına cilov taxmaq, onu idarə etmək üçün yüyənləmək deməkdir. Bu, fiziki bir hərəkətdir, cilov vasitəsilə heyvanın hərəkətini məhdudlaşdırmaq və onu istənilən istiqamətə yönəltmək imkanı verir. Misal üçün, "Atı cilovlamaq" ifadəsi bir atın yüyənini tutaraq onun hərəkətini nəzarət altına almaq mənasını verir.

Lakin, cilovlamaq sözü daha geniş mənada, hər hansı bir şeyin, hadisənin və ya şəxsin hərəkətini, gücünü, təsirini və ya inkişafını məhdudlaşdırmaq, nəzarət altına almaq, sakitləşdirmək və ya susdurmaq mənasında da işlədilir. Bu mənada, "qəzəbini cilovlamaq", "həyacanını cilovlamaq", "ədavəti cilovlamaq" kimi ifadələr, emosional və ya davranışsal bir qüvvənin məhdudlaşdırılmasını ifadə edir. Beləliklə, cilovlamaq həm fiziki, həm də metaforik mənada istifadə oluna bilən çox yönlü bir sözdür.

Məsələn, verilən nümunədəki "Vəzirlə vəkil sarısaç adamın atını cilovlayıb saxladı" cümləsində, fiziki cilovlama hərəkəti ilə yanaşı, hadisənin gedişatını, sarısaç adamın atının hərəkətini nəzarətə almaq, dayandırmaq mənası da nəzərdə tutulur. Bu, bir növ vəziyyətin nəzarət altına alınmasını, müəyyən bir qüvvənin məhdudlaşdırılmasını göstərir.

Ümumiyyətlə, cilovlamaq sözü nəzarət, məhdudlaşdırma və idarəetmə anlayışlarını özündə birləşdirən, həm konkret, həm də məcazi mənalarda istifadə oluna bilən zəngin bir leksik vahiddir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz