Susdurmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, ümumi mənada, bir kimisə susmağa, səs çıxarmamağa məcbur etmək, onun danışmasını, səs-küyünü kəsmək deməkdir. Bu, fiziki zorlama ilə, təhdid ilə və ya digər təsir üsulları ilə həyata keçirilə bilər. Lüğətlərdə qeyd olunan “icb. 1. Susmağa, dinməməyə, səsini kəsməyə məcbur etmək” ifadəsi bu ümumi mənanı qısaca ifadə edir. Lakin, felin mənasını daha geniş, nüanslı şəkildə izah etmək mümkündür.
Susdurmaq feli, əsasən, istənilməyən səsləri, danışmaları, müzakirələri dayandırmaq məqsədi daşıyır. Bu səslər həm şifahi, həm də yazılı ola bilər. Məsələn, "Müəllim şagirdlərin səs-küyünü susdurdu" cümləsində fiziki zor tətbiq olunmayıb, sadəcə, müəllimin səlahiyyəti və nüfuzundan istifadə olunaraq şagirdlərin səs-küyü kəsilmişdir. Başqa bir misalda, "Hökumət müxalifətin səsini susdurmaq üçün təzyiq göstərir" cümləsində isə söz azadlığının məhdudlaşdırılması, təzyiq və repressiya vasitələrinin tətbiqi nəzərdə tutulur.
Felin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Verdiyiniz nümunədəki "Bas bağrına məşuqini, susdur!" misrasında susdurmaq feli, həm də emosional bir məna daşıyır: məşuqun kədərini, ağlayışını, iniltisini sakitləşdirmək, onu sakitləşdirmək məqsədi ilə işlənir. Burada susdurmaq, sadəcə səsin kəsilməsini deyil, daxili bir həyəcanın yatışdırılmasını da ifadə edir.
Etimoloji baxımdan, "susdurmaq" felinin kökü "sus-" felindən gəlir və "-dırmaq" əlavəsi ilə məcbur etmə, zorlama mənasını əldə edir. Beləliklə, "susdurmaq" "susmağa məcbur etmək" mənasını verir. Ancaq yuxarıda qeyd olunduğu kimi, bu məcburiyyət fiziki zorlama, təhdid və ya digər psixoloji təzyiqlər vasitəsi ilə həyata keçirilə bilər, yaxud da sadəcə, nüfuz, səlahiyyət və ya əmr vasitəsi ilə həyata keçirilə bilər.