Cür (bəzən "cürə" şəklində də işlənir) sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir sözdür və əsasən "növ", "çeşid" və "qisim" mənalarında işlədilir. Sadəcə bir neçə növü, çeşidi və ya qismini deyil, çoxluğunu və müxtəlifliyini vurğulayır. "Mağazada yüz cür şey var" cümləsində olduğu kimi, "cür" sözü say baxımından çoxluğu, müxtəlifliyi ifadə edir; sadəcə "yüz şey" demək, həmin şeylərin müxtəlifliyi haqqında məlumat verməzdi. "Cür" sözü əşyaların, hadisələrin, anlayışların və s. müxtəlifliyini, fərqliliyini ifadə edən bir çalar əlavə edir.
Daha geniş mənada, "cür" sözü bir şeyin başqa bir şeydən fərqliliyini, özünəməxsusluğunu vurğulamaq üçün də istifadə olunur. Məsələn, "o cür adam", "bu cür iş" ifadələrində "cür" sözü konkret bir əlamətə, xüsusiyyətə işarə edir və bunun digər oxşar şeylərdən fərqli olduğunu göstərir. Bu mənada "cür" sözü "tərəf", "üsul", "şəkil" mənalarında da işlənə bilər.
"Hər cür" ifadəsi isə tamlığı, hər növü, hər çeşidi, tamamilə hər birini əhatə etdiyini bildirir. Bu, yalnız çoxluq mənasını deyil, həm də "ürəyin istəyən, ən müxtəlif" kimi tamlıq və seçim azadlığını ifadə edir. "Hər cür imkanlar", "hər cür vasitələr" kimi ifadələrdə də bu məna aydın görünür.
Qısacası, "cür" sözü sadəcə "növ" və ya "çeşid"in əvəzedicisi deyil. O, əşyaların, hadisələrin və ya anlayışların müxtəlifliyini, fərqliliyini və hətta özünəməxsusluğunu vurğulayan, çalarlılığı ilə seçilən bir sözdür. Onun "cürə" formasının da istifadəsi dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını daha da artırır.