izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Cütdırnaqlı (latınca Artiodactyla) heyvanlar aləminin məməlilər sinfinə aid olan bir dəstədir. Adından da göründüyü kimi, bu dəstəyə daxil olan heyvanların dırnaqları cüt saydadır. Daha dəqiq desək, onların çəki daşıyan barmaqları cüt olub, üçüncü və dördüncü barmaqları daha inkişaf etmişdir. İkinci və beşinci barmaqları isə ya tamamilə reduksiya olunub, ya da az inkişaf etmişdir. Bu unikal ayaq quruluşu onlara müxtəlif ərazilərdə hərəkət etməyə imkan verir.

Cütdırnaqlılar heyvanlar aləminin ən müxtəlif və geniş yayılmış məməli dəstələrindən biridir. Onların arasında çox müxtəlif ölçülərdə və formalarda olan növlər mövcuddur – kiçik ölçülü cırtdan antiloplardan tutmuş, nəhəng ölçülü hipposlara qədər. Bu dəstənin nümayəndələri demək olar ki, bütün qitələrdə, müxtəlif yaşayış mühitlərində – çöllərdən meşələrə, savannalardan dağlara qədər rast gəlinir.

Cütdırnaqlıların əksəriyyəti ot bitkiləri ilə qidalanır (ot yeyənlər), lakin bəzi növləri həmçinin meyvə, yarpaq və digər bitki hissələri ilə də qidalanır. Onların həzm sisteminin quruluşu bitki qidasını həzm etməyə uyğunlaşmışdır. Bir çox cütdırnaqlıların mədəsi çox hissəlidir və xüsusi mikroorqanizmlər bitki lifinin parçalanmasına kömək edir.

İnsanlar üçün cütdırnaqlıların əhəmiyyəti çox böyükdür. Onlar ət, süd, dəri, yun və digər qiymətli məhsulların mənbəyidir. Bəzi növləri ovçuluq obyekti kimi, bəziləri isə heyvandarlıqda geniş istifadə olunur. Lakin, insan fəaliyyəti nəticəsində bir çox cütdırnaqlı növləri nəsli kəsilmə təhlükəsi ilə üzləşir və qorunmaya ehtiyac duyur.

Qısacası, "cütdırnaqlı" sadəcə iki barmağın olması demək deyil. Bu, müxtəlifliyi, uyğunlaşma qabiliyyəti və ekoloji əhəmiyyəti ilə seçilən, heyvanlar aləminin zəngin və maraqlı bir dəstəsinin adıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz