Çalın-çarpaz sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında "bax çarpaz" mənasında işlənən, obrazlı və ifadəli bir söz birləşməsidir. Sadəcə "çarpaz" sözünün daha təsirli və canlı bir şəkildə ifadəsini təşkil edir. "Baxışların çarpazlaşması" mənasını verən bu ifadə, həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər.
Fiziki mənada, "çalın-çarpaz" iki və ya daha çox baxışın bir nöqtədə kəsişməsini, qarşılaşmasını bildirir. Məsələn, bir qrup insanın baxışlarının bir-birinə dəyməsi, qarşılaşması kimi vəziyyətləri təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Professorun əynini qalınlaşdırdıqdan sonra aşırmalarını "çalın-çarpaz keçirməsi" onun diqqətinin bir anda müxtəlif nöqtələrə, müxtəlif detallara yönəldiyini, həmin detalları diqqətlə, təfərrüatlı şəkildə araşdırdığını göstərir.
Məcazi mənada isə, "çalın-çarpaz" fikirlərin, yolların, maraqların qarşılaşmasını, çətin və dolaşqan vəziyyətləri təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Mürəkkəb bir məsələ üzərində düşünən birinin fikirlərinin "çalın-çarpaz" keçməsi onun düşüncələrinin qarışıq, çox yönlü və qeyri-müəyyən olduğunu göstərər.
Ümumiyyətlə, "çalın-çarpaz" sözü, adi "çarpaz" sözündən fərqli olaraq, daha çox hərəkət və dinamika ifadə edir. O, baxışların, fikirlərin və ya yolların sadəcə kəsişməsini deyil, həm də bu kəsişmənin yaratdığı qarışıqlığı, gərginliyi və ya həyəcanı da əks etdirir. Bu səbəbdən də, ədəbi əsərlərdə daha təsirli və obrazlı ifadə yaratmaq üçün geniş istifadə olunur.