Çalpaşıq sözü Azərbaycan dilində sifət və zərf kimi işlənir. Əsas mənası "bir-birinə qarışmış, dolaşıq, qarışıq, qat-qarışıq" deməkdir. Ancaq bu sadə tərif, sözün ifadə etdiyi çoxcəhətli mənanı tam əhatə etmir. "Çalpaşıq" sadəcə fiziki qarışıqlığı deyil, daha çox düşüncə, hisslər və ya vəziyyətlərin qarışıqlığını, nizamsızlığını və anlaşılmazlığını ifadə edir. Sözün kökündəki "çal" və "paşıq" hissələri birlikdə "qarışıq və düzensiz halda olan" mənasını verir.
Məsələn, "çalpaşıq ev" deyəndə sadəcə əşyaların səliqəsiz yerləşməsindən deyil, həm də evin ümumi vəziyyətinin, atmosferinin qarışıq və narahatedici olmasından danışırıq. Eynilə, "çalpaşıq fikirlər" ifadəsi düşüncələrin qarışıqlığını, bir-birinə bağlı olmayan, aydın olmayan düşüncələrin beynində dolaşdığını göstərir. Bu mənada "çalpaşıq" sözü "qarmaqarışıq", "dolaşıq", "dəqiq olmayan" kimi sözlərlə sinonim kimi istifadə edilə bilər, lakin onlardan daha güclü bir emosional yüklə gəlir. "Çalpaşıq" sözü bir qədər pejorativ bir konotasiya da daşıyır, yəni qarışıqlığın qeyri-münasib olduğunu və düzəldilməsinə ehtiyac olduğunu vurğulayır.
Surxay Aydının misalında olduğu kimi, "zehnin, təsəvvüratın çalpaşıq işləyi" ifadəsi şəxsin düşüncələrinin və təsəvvürlərinin qarışıq, nizamsız və anlaşılmaz olduğunu göstərir. Bu, ruhsal vəziyyətin qeyri-sabitliyinə, dəqiq düşünmə qabiliyyətinin zəifləməsinə işarə edə bilər. Beləliklə, "çalpaşıq" sözü sadəcə leksik mənasından kənara çıxaraq, daha geniş kontekstdə, mürəkkəb duyğu və vəziyyətləri ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər.