Çarəsizlik, bir varlığın və ya sistemin mövcud vəziyyətdən çıxış yolu tapa bilməməsi, hər hansı bir təsir göstərə bilməməsi vəziyyətidir. Bu, sadəcə əlacsızlıq və acizlikdən daha çoxdur; içində dərin bir ümidsizlik, hərəkətsizliyin və qüvvəsizliyin hissini ehtiva edir. Çarəsiz insan, sanki, qapalı bir qutuya salınıb və özünün vəziyyətini dəyişdirmək üçün heç bir vasitəyə malik deyildir.
Çarəsizliyin səbəbləri müxtəlif ola bilər: fiziki qüvvənin çatışmazlığı, məhdud imkanlar, xarici qüvvələrin təsiri, qərar vermək üçün yetərli məlumata sahib olmamaq, öz güclərinə inanmamaq və ya qorxu. Həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə özünü göstərə bilən çarəsizlik, insanları passivliyə, ümidsizliyə və depressiyaya sürükləyə bilər. Lakin, digər tərəfdən, bəzən çarəsizlik, yeni həll yolları axtarmaq üçün bir katalizator rolunu oynaya bilər, insanları öz qabiliyyətlərini yenidən qiymətləndirməyə və daha müqavimətli olmağa vadar edə bilər.
Məsələn, verdiyiniz nümunədəki "Öz çarəsizliyindən utanan xalq məbhut çocuqlar kimi yan-yörəsinə baxırdı" ifadəsi, xalqın acizliyini və bu acizlikdən doğan utancı, eyni zamanda, passivliyini çox gözəl ifadə edir. Məbhut uşaqlar kimi yan-yörəyə baxmaq, həm gücsüzlüyün, həm də ümidsizliyin və bir növ məsuliyyətsizlik hissini əks etdirir. Bu, çarəsizliyin psixoloji təsirlərini göz qabağında canlandırır.
Ümumiyyətlə, çarəsizlik, insan həyatının ayrılmaz bir hissəsidir. Əsas odur ki, bu vəziyyətlə üzləşərkən ümidsizliyə qapılmamaq, mümkün həll yollarını axtarmaq və öz gücümüzə inanmağı davam etdirməkdir. Çarəsizlik, son deyil, yeni başlanğıc üçün bir təkan ola bilər.