izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çarlıq sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "çarizm" sözünün sinonimi olaraq qeyd olunur. Lakin bu sadə izah, çarlığın mürəkkəb tarixi və siyasi reallığını tam əks etdirmir. Çarlıq, Rusiya imperiyasının çar tərəfindən idarə olunan siyasi sistemi, hökmdarlıq formasıdır. Avtokratik bir sistem olan çarlığın əsasında çarın mütləq hakimiyyəti dururdu. Çarın səlahiyyətləri məhdud deyildi və o, qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyətinin yeganə mənbəyi idi.

Çarlığın əsas xüsusiyyətlərindən biri də onun mütləq monarxiya olması idi. Çarın hakimiyyəti irsi idi və xalqın heç bir iştirakı olmadan miras qalırdı. Bu sistemdə xalqın siyasi həyatda söz sahibi olmaq hüququ yox idi. Hökumət, çarın əmrlərinə tabe olan bürokratiya tərəfindən idarə olunurdu. Bu bürokratiya çox vaxt korrupsiya və qanunsuzluqla əlaqələndirilərək ədalətsiz idarəçiliyə səbəb olurdu.

Qeyd edilən şeir parçasında ("O zaman mən gəzərkən Gürcüstan torpağında; Qanlı bir ləkə gördüm; Çarlığın bayrağında") çarlığın qanlı, zorakı tarixinin simvolik təsviri verilir. Gürcüstan, çar Rusiyası tərəfindən uzun müddət işğal olunmuş bir ərazidir və bu işğal zamanı çoxlu qan tökülmüşdür. Şeir parçası bu tarixi faciəni, çarlığın bayrağında əks olunan qan ləkəsi ilə simvolik olaraq göstərir. Bu, çarlığın yalnız mütləq bir hakimiyyət sistemi deyil, həm də zorakılıq və zülm ilə əlaqələndirilən bir sistem olduğunu vurğulayır.

Beləliklə, "çarlıq" sözü sadəcə bir hökmdarlıq forması deyil, həm də mütləq hakimiyyət, avtokratiya, zorakılıq, zülm və tarixi qanlı hadisələrlə bağlı kompleks bir anlayışdır. Onun tarixi konteksti və nəticələri dərindən araşdırılmağı tələb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz