izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çarpılma sözü "çarpılmaq" fellərinin törəməsi olub, əsasən iki əsas mənada işlənir. Birinci mənada fiziki və ya həndəsi bir şeyin formasının, düz xətt və ya səthin öz normal vəziyyətindən kənara çıxması, əyilərək deformasiyaya uğraması nəzərdə tutulur. Misal üçün, bir ağacın budağının küləkdən çarpılması və ya bir avtomobilin qəzanın təsiri ilə çarpılması. Bu mənada çarpılma, deformasiya, əyilmə, burulma kimi sözlərlə sinonimdir. Həmçinin, görüntünün optik vasitələrlə təhrif edilməsi də "çarpılma" kimi ifadə edilə bilər. Məsələn, güzgüdə əşyaların çarpıq görünməsi.

İkinci mənada isə, çarpılma daha metaforik bir məna kəsb edir və əsasən mənəvi və ya intellektual sahələrdə istifadə olunur. Bu mənada çarpılma, bir fikrin, qərarın və ya davranışın həqiqətdən, ədalətdən və ya məntiqdən kənara çıxmasını, pozulmasını, təhrif edilməsini bildirir. Məsələn, "faktlardan çarpılma", "ədalətin çarpılması", "tarixin çarpılması" ifadələrində olduğu kimi. Bu mənada çarpılma, təhrif, saxtalaşdırma, pozulma, yalnış təqdim etmə kimi sözlərlə əlaqələndirilə bilər. Bu isə həm qərəzli, həm də qərəzsiz səbəblərdən baş verə bilər. Qərəzli çarpılma əsasən informasiyanı öz məqsədləri üçün əyərək təqdim etmək üçündür, qərəzsiz çarpılma isə yanlış anlaşılma, qeyri-dəqiq məlumat, subyektiv qiymətləndirmə və ya qərəzsiz şəkildə səhv təfsir nəticəsində baş verə bilər.

Beləliklə, "çarpılma" sözü həm konkret, həm də abstrakt mənalarda istifadə olunan çoxcəhətli bir termindir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edir. Onun düzgün anlaşılması üçün istifadə olunduğu kontekstin diqqətlə təhlil edilməsi vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz