Çeşməkçi, Azərbaycan dilində öz kökünü "çeşmək" felləsindən alan və peşəni bildirən bir termindir. Sadəcə "çeşmək ustası" ifadəsindən daha geniş bir mənaya malikdir. Çünki "çeşmək" həm müəyyən bir əşyanın üzərindəki səthi hamarlamağı, həm də nəyisə zərif, incə və gözəl bir şəkildə işləməyi ifadə edir. Buna görə də çeşməkçi sadəcə bir hamarlama ustası deyil, həm də zəriflik və dəqiqlik tələb edən işləri bacaran bir sənətkar kimi başa düşülməlidir.
Tarix boyu çeşməkçilik müxtəlif sahələrdə özünü göstərib. Məsələn, taxta, daş, metal və s. üzərində işləyən sənətkarlar çeşmək bacarığını istifadə edərək əşyaları zərif və hamar bir görünüşə sala bilirdilər. Bu, əşyaların daha gözəl görünməsinə, daha davamlı olmasına və daha rahat istifadə olunmasına səbəb olurdu. Qədim dövrlərdən bəri çeşməkçilik xalq sənətinin vacib bir hissəsi olub və əl işlərində xüsusi bir gözəllik yaratmaq üçün istifadə edilib.
Müasir dövrdə çeşməkçi termininin mənası bəzi dəyişikliklərə uğrasa da, əsas mahiyyətini qoruyub saxlayır. Texnologiyanın inkişafına baxmayaraq, bəzi sahələrdə hələ də əl işləri və çeşmək bacarığı yüksək qiymətləndirilir. Belə ki, ənənəvi sənətkarlıqda, mebel istehsalında, bəzək əşyaları hazırlanmasında çeşməkçilərin rolu danılmazdır. Onların zərif əlləri və ustalıqları əşyalara xüsusi bir ruh, unikal bir təsvir verir.
Nəticə olaraq, çeşməkçi sadəcə bir peşə adı deyil, əməyinin dəqiqliyi, zərifliyi və incəliyi ilə seçilən bir sənətkarın simvoludur. Onların əl işləri illər boyu öz gözəlliklərini və keyfiyyətlərini qoruyub saxlayır və nəsildən-nəsil ötürülən ənənəvi sənətin davamlılığını təmin edir.