Çeşni (fars. چِشنی) sözü Azərbaycan dilində bir çox mənalarda işlənən, əsasən fars dilindən keçmiş bir termindir. Ən geniş mənası "şəkil, forma, görünüş"dür. Lüğətlərdə sadəcə "şəkil, forma" kimi izah edilməsinə baxmayaraq, çeşni sözü daha çox bir şeyin xarici görünüşü ilə yanaşı, onun üslubunu, xüsusiyyətini, hətta keyfiyyətini də əks etdirir. Yəni, sadəcə formasını deyil, o formanın ifadə etdiyi ümumi təəssüratı da ehtiva edir.
Misal olaraq, verilən "Papaqların bəzisi uzun qovun çeşnisində idi..." cümləsində "çeşni" sözü papaqların yalnız uzun və qovun formasında olmasını deyil, həm də bu formanın molla və əyanlara məxsus olmasını ifadə edir. Yəni, papağın forması onun sahibinin sosial statusunu göstərir və bu status "çeşni" sözü ilə birlikdə ifadə olunur. Bu mənada çeşni, bir növ stil, üslub və ya xarakteristik xüsusiyyət kimi başa düşülə bilər.
Daha geniş mənada, çeşni sözü bir əşyanın, hadisənin və ya hətta şəxsin özünəməxsus xüsusiyyətlərini, fərqləndirici cəhətlərini ifadə edə bilər. Məsələn, "yazın çeşnisi", "sənətkarın əl işinin çeşnisi" kimi ifadələr, müəyyən bir mövsümün və ya əl işinin özünəməxsus xarakterini, əlamətini göstərir. Beləliklə, "çeşni" sözü sadəcə bir sinonim deyil, dəqiq mənasını kontekstdən asılı olaraq dəyişən, daha çox duyğu və təəssürat əlavə edən bir sözdür.
Qeyd etmək lazımdır ki, "çeşni"nin "dad" mənasında istifadəsi də mümkündür, lakin bu, daha az yayılmış və əsasən fars dilinin təsirinin güclü olduğu dialektlərdə rast gəlinir. Lakin bu məqalədə əsas diqqət "şəkil, forma, üslub" mənasına yönəldilib.