Çəkinmək felinin əsas mənası, hər hansı bir səbəbdən irəli gələn tərəddüd və ya qorxu nəticəsində bir hərəkəti, işi yerinə yetirməkdən çəkinmək, geri çəkilməkdir. Bu, sadəcə "etməmək" deyil, hərəkətə mane olan daxili bir maneənin varlığını ifadə edir. Bu maneə qorxu, ehtiram, şübhə, məsuliyyət hissini özündə ehtiva edə bilər.
Məsələn, “Səndən çəkinirəm” ifadəsi sadəcə olaraq bir işin görülməməsini deyil, həm də nitq söyləyən şəxsin digər şəxsdən qaynaqlanan bir qorxu və ya ehtiram duyğusunu ifadə edir. Bu çəkinmə müxtəlif dərəcələrdə ola bilər: bir az tərəddüd, ciddi bir qorxu və ya hətta qətiyyətli bir imtina formasında.
Çəkinmənin səbəbləri çox müxtəlifdir: fiziki güc, sosial status, qəzəb, cəza qorxusu, etik-mənəvi prinsiplər, mənəvi dəyərlər və s. Bir şəxsin nədən çəkinməsi onun şəxsiyyətinin, təcrübələrinin və mədəniyyətinin əksidir.
Linguistik baxımdan, "çəkinmək" feli, məsələn, "qorxmaq" kimi sinonimlərlə bir-birini əvəz etsə də, onlardan daha geniş məna daşıyır. Qorxu çəkinmənin səbəblərindən biridir, ancaq çəkinmə yalnız qorxudan deyil, başqa amillərdən də qaynaqlana bilər. Beləliklə, "çəkinmək" daha mürəkkəb və çoxşaxəli bir psixoloji və sosial hadisəni ifadə edir.
Ədəbiyyatda "çəkinmək" feli, personajların daxili mübarizələrini, tərəddüdlərini və qərar verməkdə çətinlik çəkdiklərini göstərmək üçün geniş istifadə olunur. Bu, əsərin psixo-loji dərinliyini artırır və oxucunun personaja daha yaxından bağlanmasına kömək edir.