izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çəkmək fellinin mənası çoxşaxəlidir və sadəcə "bir şeyi tutub dartmaq"dan daha çox mənaya malikdir. Əsasən, bir qüvvə tətbiq edərək bir obyekti və ya varlığı özünə doğru hərəkət etdirməyi ifadə edir. Bu hərəkət müxtəlif formalarda baş verə bilər və məqsəd müxtəlif ola bilər.

Birinci məna, ən ümumi və əsas mənasıdır: bir cismi tutub özünə və ya başqa bir istiqamətə doğru dartmaq. Məsələn, "İpi çəkmək" ifadəsi bu mənanı tam olaraq əks etdirir. Burada qüvvənin tətbiqi nəticəsində ip hərəkətə gətirilir. Bu mənada çəkmək hərəkəti fiziki güc tələb edir və nəticədə obyekt yerini dəyişir.

İkinci məna isə bir qədər fərqlidir: özünə doğru çəkərək açmaq. "Yazı stolunun yeşiyini çəkmək" ifadəsi bunu göstərir. Burada çəkmək hərəkəti, həm fiziki qüvvə tətbiq etməyi, həm də mexaniki bir sistemin (yeşik və raylar) işə salınmasını əhatə edir. Yeşik yerdə qalmayıb, açılaraq, çıxarılmağa hazır vəziyyətə gətirilir. Bu məna birinci mənanın incə bir təfsiri kimi qəbul edilə bilər, lakin vurğu açma prosesinə yönəlmişdir.

Daha geniş mənada, "çəkmək" fellinin mənası metaforik olaraq da istifadə edilə bilər. Məsələn, "Hava çəkmək", "siqaret çəkmək", "şəkil çəkmək", "nəticə çəkmək", "xətt çəkmək" kimi ifadələrdə "çəkmək" fiziki bir hərəkəti deyil, müəyyən bir prosesi, hadisəni və ya fəaliyyəti ifadə edir. Bu mənalarda "çəkmək" sözünün əsl mənasından uzaqlaşaraq, yeni bir kontekstdə istifadə olunduğu görünür.

Beləliklə, "çəkmək" sözünün sadə bir mənası olmasına baxmayaraq, kontekstdən asılı olaraq çox zəngin və müxtəlif mənaları ifadə edə biləcəyini görürük. Bu, dilin ifadə imkanlarının genişliyini göstərən əlamətlərdən biridir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz