izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çərən sözü Azərbaycan dilində əsasən "bax çərən-pərən" ifadəsi ilə işlənir və qarışıqlıq, səs-küylü və ya nizamsız hərəkət, bir-birinə qarışmış, anlaşıqlı olmayan vəziyyət mənasını verir. Bu ifadə, hər şeyin qarışıq, dağınıq və nizam-intizamsız olduğunu ifadə edir. "Çərən-pərən" hissi, həm fiziki bir məkanı (məsələn, səpələnmiş əşyalar), həm də məntiqi bir düşüncəni (məsələn, qarışıq fikirlər) təsvir edə bilər.

Mirzə Ələkbər Sabirin misalında olduğu kimi, "Qarı nənənin sözlərini sanma çərəndir!" cümləsində çərən, qarı nənənin sözlərinin anlaşılmaz, qarışıq və ya əsassız olduğunu vurğulayır. Bu isə sözlərin həm məzmun, həm də ifadə tərzinə aid ola bilər. Belə ki, qarışıq, düzgün olmayan bir ifadə tərzi və ya mantıqdan uzaq, əsassız iddialar "çərən" kimi təsvir edilə bilər.

Etimoloji baxımdan "çərən" sözünün kökü və dəqiq mənşəyi tam aydın deyildir, ancaq qədim türk dillərindən gəldiyi ehtimal edilir. Sözün strukturu və işlənmə tərzi "pərən" sözü ilə əlaqəli olaraq qarışıqlıq, parçalanma və nizamsızlığı əks etdirir. "Çərən" sözü, "çərkən" və ya "çərpən" kimi sözlərlə fonetik oxşarlıq göstərsə də, məna baxımından onlardan fərqlənir.

Ümumiyyətlə, "çərən" sözü, gündəlik danışıq dilində nadir hallarda tək başına işlənərək, daha çox "çərən-pərən" ifadəsi ilə qarışıqlıq və nizamsızlığı təsvir etmək üçün istifadə olunur. Sözün təsviri gücü, qarışıqlığın və anarxinin obrazını yaradaraq, mətnə rəngarənglik qatır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz