Çəyirdək: Azərbaycan dilində "çəyirdək" sözü, əsasən alça, gavalı, albalı, zoğal və digər oxşar meyvələrin sərt, oduncaqvari toxumunu ifadə edir. Bu, sadəcə bir "tum" deyil, həm də bitkinin növbəti nəslinin davamı üçün mühüm rol oynayan, əslində kiçik bir bitki embriyosudur. Çəyirdəyin möhkəm qabığı, içərisindəki həssas embriyonu qoruyaraq, sərt qış şəraitinə və ya həzm sistemindən keçməyə imkan verir. Beləliklə, çəyirdək yalnız bir meyvənin hissəsi deyil, həm də yeni bir ağacın başlanğıcıdır.
Bitkişünaslıqda çəyirdəyin quruluşu və forması həmin bitkinin növünü müəyyənləşdirmək üçün əhəmiyyətli bir amildir. Məsələn, alçanın çəyirdəyi gavalıdan forma və ölçü baxımından fərqlənir. Bu fərqlər, həm də çəyirdəyin qabığının səthinin xüsusiyyətlərində özünü göstərir. Bəzi hallarda, çəyirdəklər qida məqsədi ilə istifadə olunur – məsələn, bəzi xalqlarda müəyyən növ çəyirdəklər xüsusi emal olunaraq un halına gətirilir və ya qəhvəyə alternativ olaraq istifadə edilir.
Mətnin nümunəsindəki "Gülsüm xala uşağın ağzını əli ilə örtüb, üzündən üflərdi, sonra barmağını uşağın ağzına saldı" hissəsindəki çəyirdək, ehtimal ki, uşağın ağzına yapışan bir şey kimi təsvir edilmək üçün simvolik olaraq istifadə olunmuşdur. Bu, həm də uşağın ağzının kiçik ölçüsünü ifadə etmək üçün metaforik bir ifadə ola bilər.
Ümumiyyətlə, "çəyirdək" sözü sadə bir termin olmaqdan kənara çıxaraq, bitki biologiyaları, qida mədəniyyəti və hətta ədəbiyyatda müxtəlif mənalar daşıyır.