izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çımxırmaq (f.): Bu fe'l, kəskin, sərt, adətən məzəmmət və ya qınaq ifadə edən şəkildə yüksək səslə danışmaq, qışqırmaq mənasını verir. Sadəcə səs-küy çıxarmaq deyil, sözlərin arxasında güclü bir emosional yüklə, tənqid, hətta təhqir niyyəti ilə səslənməyi ifadə edir. Sözün əsasında olan qəzəb, hiddət, narazılıq duyğuları açıq şəkildə özünü göstərir.

Çımxırmanın sadəcə "qışqırmaqdan" fərqi, onun məqsədli və yönəlik olmasıdır. Sadəcə səs çıxarmaq deyil, birini qınamaq, töhmətləndirmək, hətta rüsvay etmək niyyəti daşıyır. Misal olaraq, uşağını tərbiyə edən valideynin qəzəblə çımxırması, həm qorxu, həm də nəzarət vasitəsi kimi istifadə edilə bilər. Ya da birinin açıq şəkildə haqsız olduğunu qeyd edən bir şəxsin çımxırması, həmin şəxsi ictimai rəydən uzaqlaşdırmaq məqsədi daşıya bilər.

Lüğətdəki misal cümlədə olduğu kimi, "çımxırmaq" fe'li tez-tez qarşıdurma, mübahisə və ya dava kontekstində işlədilir. Bu, qarşı tərəfə təzyiq göstərmək, onu özündən çıxarmaq və ya susdurmaq üçün istifadə olunan bir üsuldur. Baloğlanın Almazı çımxırması, onun Almazdan narazılığını, qəzəbini və ya hətta qorxusunu ifadə edir.

Ümumiyyətlə, "çımxırmaq" sözü, Azərbaycan dilindəki emosiyaları ifadə edən zəngin leksik ehtiyatının gözəl bir nümunəsidir. Bu söz sadəcə bir hərəkəti deyil, həm də həmin hərəkətin arxasındakı duyğu və niyyətləri də ifadə edərək, dialoqun kontekstini daha da zənginləşdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz