izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çırmalamaq sözü Azərbaycan dilində əsasən "çırpmaq, qırpmaq, dartmaq" mənalarında işlənən bir felldir. Lüğətlərdə sadəcə "bax çırmamaq" kimi qısa və quru bir izahı olsa da, bu sözün daha geniş və çoxşaxəli mənaları var.

Birincisi, "çırmalamaq" fiziki bir hərəkəti ifadə edə bilər. Misal üçün, birini əllərinlə, çırpmaq, dartmaq, cırmaq kimi hərəkətlərlə incitmək və ya əziyyət vermək. Sözügedən nümunədəki "Qollarını niyə çırmalamısan, kişi?" ifadəsi də bu mənaya işarə edir. Burada "çırmalamaq" hərəkətinin arxasında gizli bir təhdid, qorxuducu və ya hətta təcavüzkar bir niyyət hiss olunur. Bu mənada, sözün arxasında hərəkətin şiddəti və səbəbi məlum olmasa da bir təhlükə, narahatlıq var.

İkincisi, "çırmalamaq" metaforik mənada da işlənə bilər. Məsələn, bir problemin üstündə çox əziyyət çəkmək, bir məsələni qarışdırmaq, bir işə qarışaraq onu daha da pisləşdirmək kimi hallarda istifadə oluna bilər. Bu mənada, "çırmalamaq" qeyri-məhsuldar səyləri, lazımsız müdaxilələri ifadə edir.

Üçüncüsü, daha az yayılmış olsa da, "çırmalamaq" bir şeyi qırmaq, dağıtmaq mənasında da işlənə bilər. Burada isə vurğu dağıntı və parçalanmaya yönəlib.

Beləliklə, "çırmalamaq" sözünün sadəcə "çırmamaq" kimi tərif edilməsi onun zəngin məna dünyasını tam əks etdirmir. Sözün kontekstə görə bir neçə fərqli mənası ola bilər və bu mənalar həm fiziki, həm də metaforik ola bilər. Nümunə cümlədə isə fəal və potensial olaraq təhdidli bir hərəkəti, bir növ fiziki təcavüzü ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz