Çırmanmaq sözü Azərbaycan dilində əsasən "qayıdmaq", "qayıtmaq" mənasında işlənir, lakin bu məna birbaşa deyil, daha çox məcazi bir ifadədir. Sözün kökündə paltarın qolunun və ya şalvarın balağının bükülüb bərkidilməsi, yəni "çırpılması" əməli yatır. Bu əməlin hərəkətin bir nöqtədən digərinə keçməsi ilə, yəni geri qayıtması ilə əlaqələndirilməsi nəticəsində "qayıdmaq" mənası meydana gəlib.
Daha geniş izah etsək, "çırmanmaq" hərəkətin əvvəlki vəziyyətinə qayıdışı təsvir edir. Sadəcə geri dönmək deyil, bir növ əvvəlki vəziyyətə qayıdışın təsviridir. Bu geri dönüş prosesi tez-tez təbii hadisələrlə, mövsümlərin dəyişməsi ilə əlaqələndirilir. Misal üçün, "Çırmanırıq keçməyə çay gəlməmiş; Başlayırıq qızmağa yay gəlməmiş" deyimi qışın soyuq keçməsinə, yazın istiliyinin tez başlamasına işarə edir və hər iki halda bir növ təbii hadisələrin əvvəlki dövrə qayıdışını təsvir edir. Burada "çırmanmaq" soyuqdan istiyə, qışdan yaza keçidin təsvirində məcazi olaraq işlənir.
Maraqlı bir yanaşma ilə, "çırmanmaq" sözü həm də bir hərəkətin dayanmasını, dayanıb geri dönməsini ifadə edə bilər. Məsələn, bir şeyin hərəkət etməsini, sonra durub əvvəlki vəziyyətinə qayıdışını təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Bu mənada, söz daha çox bir hərəkətin əks istiqamətə yönəlməsini, təkrarlanmasını bildirir.
Beləliklə, "çırmanmaq" sözü sadəcə "qayıdmaq" mənasından daha geniş və rəngarəng bir məna kəsb edir. O, hərəkətin, hadisənin, vəziyyətin əvvəlki halına qayıdışını, təkrarlanmasını, dayanmasını ifadə edə bilər və məcazi mənada da geniş istifadə olunur.