Çırtlaq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yanan və ya közərən ocaqdan qopub havaya qalxan, parıltılı, kiçik hissəcikləri, yəni qığılcımları ifadə edir. Bu kiçik, parlaq hissəciklər, odun yanması prosesinin bir məhsulu olaraq, istilik və işığın rəmzi kimi qəbul edilə bilər.
Çırtlağın əmələ gəlməsi yanma prosesinin intensivliyindən, istifadə olunan materialın tərkibindən və ətraf mühitin şəraitindən asılıdır. Məsələn, quru ağac odunun yanması zamanı daha çox çırtlaq əmələ gəlir, nəm odun isə daha az. Bu kiçik hissəciklərin hər biri, özünəməxsus bir mikro-yanma prosesinin canlı şahidi kimi, qısa müddətli də olsa, ətrafa işıq və istilik yayır.
Çırtlaq sözünün poetik istifadəsi də maraqlıdır. Şeirlərdə və ədəbi əsərlərdə, çırtlaq həm həyəcanı, həm də ümidin simvolu kimi təsvir edilə bilər. Qaranlıqda parıldayan çırtlaqlar, bir mənada, ümidin qığılcımını, yanan bir arzunun işığını simvolizə edir. Həmçinin, həyəcanlı bir anın, sürətli bir prosesin təsvirində də çırtlaqlardan istifadə olunur, belə ki, onlar sürətli və əlçatmaz kimi təsvir edilir.
Ümumilikdə, "çırtlaq" sözü sadə görünüşünə baxmayaraq, ətrafımızdakı dünyanın dinamikliyini və gözəlliyini əks etdirən, zəngin məna yükü daşıyan bir sözdür. Onun sadəcə bir qığılcım kimi deyil, həm də ümid, həyəcan və sürətin simvolu kimi istifadə edilməsi, Azərbaycan dilinin ifadə qabiliyyətinin nümunələrindən biridir.