Çirkin sözü Azərbaycan dilində estetik baxımdan xoşagəlməzliyi ifadə edən bir sifətdir. Sadəcə "gözəl olmayan" demək deyil, daha geniş bir məna spektrini əhatə edir. Gözə və ya qulağa xoş gəlməyən hər şey üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, bir insanın xarici görünüşü, bir səs, bir obyekt və ya hətta bir hadisə çirkin adlandırıla bilər.
Lüğətlərdəki "kifir", "eybəcər", "bədləkər" kimi sinonimləri də çirkinliyin müxtəlif aspektlərini vurğulayır. "Kifir" daha çox mənfi bir əhval-ruhiyyəni, iyrənc bir hiss yaratmağı ifadə edərkən, "eybəcər" qeyri-təbii və dəhşətli görünüşü, "bədləkər" isə pis, qüsurlu bir tərzi ifadə edir. Beləliklə, "çirkin" sözü bu sinonimlərin birləşdiyi, daha ümumiləşdirilmiş bir anlayışı təmsil edir.
Çirkinlik anlayışı subyektivdir və mədəniyyətdən mədəniyyətə, hətta şəxsdən şəxsə dəyişə bilər. Bir mədəniyyətdə gözəl sayılan bir şey, digər bir mədəniyyətdə çirkin hesab oluna bilər. Həmçinin, çirkinlik yalnız fiziki görünüşlə məhdudlaşmır; davranışlar, səslər, əsərlər və hətta fikirlər də çirkin adlandırıla bilər. Məsələn, "çirkin əməl", "çirkin söz" ifadələri bunu aydın şəkildə göstərir.
Maraqlı bir məqam odur ki, "çirkin" sözü bəzən qeyri-adi və ya gözlənilməz şeylər üçün də istifadə olunur, bu zaman mənfi bir məna əvəzinə, orijinal və fərqli bir şey ifadə edə bilər. Məsələn, "çirkin gözəllik" anlayışı tam olaraq bunu göstərir. Bu, çirkinliyin mütləq mənfi bir xüsusiyyət olmadığını, kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar daşıya biləcəyini göstərir.