Çoxlaşmaq sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "çoxalmaq" kimi izah olunsa da, mənasını daha geniş və dəqiq şəkildə təhlil etmək mümkündür. Sadəcə sayca artmağı deyil, həm də yayılmağı, genişlənməyi, güclənməyi əhatə edən daha mürəkkəb bir prosesi ifadə edir.
M.Ə. Sabirin misalında olduğu kimi, "Ölkədə gündən-günə çoxlaşdılar" ifadəsi, sadəcə saylarının artmasını deyil, həmin insanların ölkə ərazisinə yayılmasını, təsirlərinin genişlənməsini də ifadə edir. Bu mənada çoxlaşmaq, bir növ "yayılmaq", "yayğınlaşmaq", "təsir dairəsini genişləndirmək" kimi mənaları da özündə cəmləşdirir.
Digər tərəfdən, "Hər əmələ, hər işə çulğaşdılar" ifadəsi isə çoxlaşmanın nəticəsini, yəni həmin insanların fəaliyyətlərinin müxtəlif sahələrə yayılmasını, işlərə qarışmasını göstərir. Bu, çoxlaşmanın yalnız kəmiyyət artımı deyil, həm də keyfiyyət dəyişikliyinə səbəb olduğunu vurğulayır. Çoxlaşan qrupun fəaliyyətinin nəticəsində müəyyən bir işdə və ya hadisədə onların təsiri artır və daha böyük rol oynayırlar.
Beləliklə, "çoxlaşmaq" sözünün mənası, kontekstdən asılı olaraq, sadəcə say artımından daha geniş bir məna spektrini əhatə edir. Bu, həm kəmiyyət, həm də keyfiyyət dəyişikliklərini əks etdirən, bir hadisənin genişlənməsi və güclənməsi prosesini təsvir edir.