izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çödükotu (lat. Portulaca oleracea) Azərbaycanın müxtəlif regionlarında, xüsusilə də daşlıq və quru ərazilərdə rast gəlinən, illik, ətli yarpaqlı bir bitkidir. "Çödük" sözü özü də sərt, quru yerləri ifadə edir və bitkinin bitdiyi ərazinin xarakterini dəqiq şəkildə əks etdirir. Bu, həm də bitkinin adaptasiya qabiliyyətinin yüksək olduğunu göstərir, çünki o, qida maddələrinin az olduğu, suyun tez buxarlandığı şəraitdə belə həyatını davam etdirə bilir.

Çödükotunun əsas xüsusiyyəti, qida dəyərinin yüksək olmasıdır. Yarpaqları, ətli və şirəli quruluşu sayəsində, vitaminlər (A, C, K vitaminləri və fol turşusu), minerallar (kalsium, maqnezium, dəmir) və antioksidantlarla zəngindir. Bu səbəbdən, əsrlər boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə, xüsusilə də Aralıq dənizi regionunda, salatlarda, şorbalarda və digər yeməklərdə geniş istifadə olunmuşdur. Həmçinin, bəzi mədəniyyətlərdə xalq təbabətində iltihab əleyhinə, qan təzyiqini tənzimləyici və yaraların sağalmasını sürətləndirici təsiri olduğu düşünülür, lakin bu iddiaların elmi əsasları tam təsdiq olunmayıb.

Çödükotu, görünüşünə baxmayaraq, olduqca iddiasız bir bitkidir. Torpağın keyfiyyətinə az tələbkar olsa da, günəşli yerləri üstün tutur. Toxum vasitəsilə çoxalır və tez bir zamanda geniş əraziləri əhatə edə bilir. Bu səbəbdən, bəzi hallarda alaq ot kimi qəbul edilsə də, bitkinin qida dəyəri və potensial istifadəsi nəzərə alınmalıdır.

Qısacası, çödükotu sadəcə bir yabanı ot deyil, tarix boyu qida mənbəyi olaraq istifadə edilən, qida dəyəri yüksək və maraqlı xüsusiyyətlərə malik bir bitkidir. Onun geniş yayılmasının və davamlılığının sirri, sərt şəraitə uyğunlaşma qabiliyyətində və qida potensialında gizlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz