izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çulğalamaq Azərbaycan dilində geniş mənada "örtmək", "bürüdükləmək", "baxmaq", "qaplamaq" mənalarında işlənən bir feldir. Lüğətlərdə əsasən "qaplamaq, örtmək" mənası ilə verilsə də, ədəbiyyatda daha geniş kontekstdə, daha çox poetik ifadə vasitəsi kimi istifadə olunur. Sadəcə fiziki örtməkdən kənara çıxaraq, bir şeyin başqa bir şey tərəfindən tamamən bürünməsini, əhatə olunmasını, hətta metaforik mənada hakim olmasını bildirir.

S.Vurğun misalında olduğu kimi, "Sarılıq çulğamış ağ buludları" ifadəsində sarılıq rəngi buludları tamamilə bürümüş, onların ağlığını gizlətməklə yanaşı, hətta öz rənginə boyamış kimi təsvir olunur. Bu, sadəcə fiziki örtməkdən daha çox, rəngin hakim olması, buludların sarılığa qərq olması mənasını verir.

"Silah səsləri sahili çulğaladı" misalında isə silah səsləri sahili hər tərəfdən əhatə edir, onun sakitliyini pozur, sanki üstünü örtərək öz səs-küyünə qərq edir. Bu misalda çulğalamaq, səsin intensivliyi və yayılması ilə əlaqədardır, fiziki bir örtməkdən daha çox hiss, təsir və əhatəni ifadə edir.

Beləliklə, "çulğalamaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Ən sadə mənası örtmək olsa da, ədəbiyyatda daha çox təsir, hakimlik, tam əhatə və bürünmə mənalarını da ehtiva edir. Bu, onu zəngin və ifadəli bir söz edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz