izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çulğamaq sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənaya malik olsa da, əsasən “örtmək”, “bəzəmək”, “qaplamaq” mənalarında işlənir. Sadəcə "bax qaplamaq" kimi dar mənada izah etmək, sözün ifadə etdiyi incəlikləri və çalarları tam əks etdirmir. Çünki çulğamaq hər hansı bir şeyin üstünü sadəcə örtməkdən daha çox, bəzən sıx, bəzən nazik, bəzən isə tam örtməklə müşayiət olunan bir prosesi bildirir.

Misal üçün, S. Vurğunun şeirindən götürülmüş “Sarılıq çulğamış ağ buludları” misalında, günəşin sarılığı buludları tam örtmür, əksinə, onlara xüsusi bir rəng və görünüş verir. Bu, sadəcə örtməkdən daha incə bir təsvirdir. Buludlar sarılığa bürünmüş, sanki sarılıq onları bəzəmiş, özünəməxsus bir aura qazanmış kimi təsvir olunur. Bu mənada "çulğamaq" sözü daha poetik və təsviri bir ifadədir.

Digər misalda isə, "Silah səsləri sahili çulğaladı" ifadəsi, silah səslərinin sahili tam mənada örtmədiyini, əksinə, onu səs dalğaları ilə qapladığını, əhatə etdiyini, bəlkə də qorxu və narahatlıqla doldurduğunu göstərir. Bu misalda "çulğamaq" sözü, səs dalğalarının sahilə təsirini daha çox vurğulayır.

Beləliklə, "çulğamaq" sözünün mənasını sadəcə "örtmək" və ya "qaplamaq" kimi dar mənada izah etmək yetərli deyil. Sözün kontekstə və istifadə olunduğu yerə görə, "bəzəmək", "əhatə etmək", "dolmaq", hətta "təsir etmək" kimi mənaları da ola bilər. Bu səbəbdən, "çulğamaq" sözü zəngin məna çalarları ilə seçilən və poetik təsvirlər üçün çox uyğun olan bir söz olaraq qeyd edilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz