izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çürükçülük: Bu termin, üzvi maddələrin mikroorqanizmlərin (bakteriya, göbələk və s.) təsiri ilə parçalanması və dağılması prosesini, həmçinin bu prosesin nəticəsini ifadə edir. Sadəcə "çürük olma" halını deyil, bu halın inkişaf mərhələlərini, əmələ gəlmə səbəblərini və nəticələrini əhatə edir.

Çürükçülük, təbiətdə maddələrin dövranında mühüm rol oynayan bir prosesdir. Ölü bitki və heyvan qalıqlarının çürüməsi nəticəsində torpağın qida maddələri ilə zənginləşməsi, bitkilərin qidalanması üçün zəruridir. Bu proses həm də karbon və digər elementlərin atmosferə və yeraltı sulara qayıtmasını təmin edir.

Çürükçülük prosesinin sürəti bir sıra amillərdən asılıdır: temperatur, rütubət, oksigen miqdarı, mikroorqanizmlərin növ və sayı, üzvi maddənin tərkibi və s. Məsələn, isti və rütubətli mühitdə çürükçülük prosesi daha sürətli gedir. Oksigenin azlığı isə anaerob (oksigensiz) çürüməyə səbəb olur ki, bu da fərqli kimyəvi reaksiyalar və qazların (məsələn, metanın) əmələ gəlməsi ilə müşayiət olunur.

Taxtanın çürükçülüyü nümunəsində, göbələklər və bakteriyalar taxta tərkibindəki sellülozu və liqninini parçalayaraq onun mexaniki möhkəmliyini azaldır, rəngini dəyişir və qoxusuna təsir edir. Bu prosesin nəticəsində taxta qırılmağa, dağılmağa meylli olur.

Beləliklə, "çürükçülük" termini sadəcə bir obyektin çürük vəziyyətini deyil, həm də bu vəziyyətə gətirib çıxaran kompleks biokimyəvi prosesi və onun ekoloji əhəmiyyətini ifadə edən daha geniş bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz