Dad-duz: Bu termin, Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir ifadə olub, yeməyin, yaxud hər hansı bir şeyin ləzzətini, dadını və duzunu birlikdə ifadə edir. Sadəcə "dadlı" olmaqdan daha geniş bir məna kəsb edir. Yeməyin dadının əsas komponentlərini – şirinliyi, turşuluğu, acıqlığı və duzluğunu əhatə edir və həmçinin ədviyyatların, otların və digər əlavələrin yaratdığı ümumi ləzzət təəssüratını ifadə edir. "Dad-duz" sözü, yeməyin həm dadlı, həm də düzgün duzlanmış olduğunu vurğulayır.
Misal üçün, "Bu xörəyin dad-duzu yoxdur" ifadəsi, yeməyin dadının solğun, cansız, düzgün hazırlanmadığını və ehtimal ki, duzunun az olduğunu bildirir. Yəni, həm dad baxımından, həm də duz baxımından çatışmazlıq var.
"Dadına-duzuna baxmaq" ifadəsi isə, yeməyin dadını və duzunu yoxlamaq, onun ləzzətini qiymətləndirmək mənasını verir. Bu, sadəcə yeməyin dadına baxmaqdan daha geniş bir prosesi əhatə edir; yeməyin balansını, ədviyyatların uyğunluğunu və ümumi ləzzətini qiymətləndirməyi ehtiva edir.
Nanə xalanın nümunəsi isə bu ifadənin məişətdə necə istifadə edildiyini göstərir. O, bişirdiyi yeməyin dadının və duzunun yaxşı olub-olmadığını yoxlayır. Bu, sadəcə bir reseptin təqib edilməsindən kənara çıxaraq, bişirmə prosesinə fərdi yanaşma, dad və zövqə uyğun təkmilləşdirməni əks etdirir.
Nəticə etibarilə, "dad-duz" ifadəsi sadə görünüşünə baxmayaraq, yeməyin ləzzətini, tamlığını və yaxşı hazırlanmasını əks etdirən zəngin bir mənaya malikdir. O, Azərbaycan mətbəxinin mədəniyyətini və bişirmə adətlərini də əks etdirir.