Dayazlaşmaq felinin əsas mənası, bir şeyin dərinliyinin azalması, getdikcə dayaz hala düşməsidir. Bu, sadəcə suyun dərinliyinin azalması ilə məhdudlaşmır; daha geniş mənada, hər hansı bir mövzunun, anlayışın, əlaqənin və ya hətta insan xarakterinin dərinliyinin azalmasını ifadə edə bilər.
Məsələn, bir çayın dayazlaşması onun suyunun səviyyəsinin azalması deməkdir. Lakin, "fikirləri dayazlaşdı" deyəndə, insanın düşüncə tərzində dərinliyin, mürəkkəbliyin itirilməsi, səthi düşüncəyə meyl etməsi nəzərdə tutulur. Bu, həm də bilik, bacarıq və ya təcrübənin səviyyəsinin aşağı düşməsini bildirə bilər. Məsələn, "təcrübəsizliyinə görə, onun bilikləri dayazlaşmışdı" ifadəsində olduğu kimi.
Dayazlaşmanın bir digər aspektini də qeyd etmək lazımdır: bu proses tədricən baş verir. Kəskin bir dəyişiklik deyil, zamanla baş verən bir azalma, bir tənəzzül prosesidir. Bir göl ani olaraq dayazlaşmaz, bu proses uzun müddət davam edir və müxtəlif amillərdən asılı ola bilər. Eynilə, insanın düşüncə tərzində dərinliyin itirilməsi də bir anda baş vermir, zamanla inkişaf edən bir prosesdir.
Beləliklə, "dayazlaşmaq" sözünün mənasını anlamaq üçün yalnız fiziki dərinliyin azalmasını deyil, metaforik mənalarını da nəzərə almaq lazımdır. Bu, həm fiziki, həm də məcazi dünyamıza aid olan çoxcəhətli bir termindir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər.