Dayə sözü fars mənşəli olub (dayeh), uşağa qulluq edən, onun tərbiyəsi və baxımı ilə məşğul olan qadını ifadə edir. Sadəcə uşağa baxmaqdan daha geniş bir məna daşıyır. Dayə, uşağın fiziki ehtiyaclarını (qidalanma, yuxu, gigiyenası) ödəməklə yanaşı, onun psixoloji inkişafına da təsir edən vacib bir şəxsdir. Uşağın ilk illərində dayənin rolu, onun həyatında əvəzsiz bir iz qoyur, ona həm ana hissi, həm də təlim-tərbiyə verir.
Tarix boyu dayələr, xüsusilə varlı ailələrdə, uşaqların tərbiyəsi və təliminin vacib bir hissəsini təşkil ediblər. Onlar sadəcə uşağı fiziki cəhətdən qorumaqla kifayətlənməyib, həm də onun əxlaqi dəyərlərini formalaşdırmaqda, ədəb-ərkan öyrətməkdə, bəzi hallarda da onun ilk müəllimi rolunu oynayıblar. Beləliklə, dayənin funksiyaları uşağın yeməyini verməkdən, onunla oyun oynamaqdan, nağıllar danışmaqdan, ona oxumaqdan və hətta ibtidai təhsil verməkdən ibarət olub.
Müasir dövrdə dayənin rolu bir qədər dəyişsə də, əhəmiyyəti itirməyib. Bəzi ailələrdə dayələr hələ də uşaqların tərbiyəsi və baxımında əvəzsiz köməkçilərdir, xüsusilə işləyən valideynlər üçün. Ancaq, bu gün dayə seçərkən, onun peşəkarlığı, təcrübəsi və uşaqlarla ünsiyyət qurma bacarığı daha da önəm kəsb edir. Mütəxəssis dayələr uşaq inkişafı ilə bağlı müasir biliklərə malikdirlər və uşağın fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq fəaliyyət göstərirlər.
Misal olaraq verilən cümlədə ("O zaman dayə, Əli ilə bərabər gəzməyə getmək istəyirdi") dayənin uşağın həyatında yaxın və etibarlı bir şəxs olduğunu görürük. O, yalnız qulluqçu deyil, həm də Əlinin həyatının ayrılmaz bir hissəsidir.