Qiyas (ər. قیاس) məntiqdə istifadə olunan bir hökm vermə üsuludur. Sadəcə bənzətmə deyil, daha dərin və məntiqi bir prosesi əhatə edir. Bir şeyi başqa bir şeyə bənzətməklə yanaşı, bu bənzətmənin əsasında duran ümumi prinsiplərə, qaydaları və müqayisənin nəticələrinə əsaslanaraq hökm verilir.
Qiyasın əsasını iki əsas öncül təşkil edir: birincisi, əvvəllər qəbul edilmiş və doğruluğu sübut olunmuş bir qayda və ya hökm (kəbir); ikincisi isə, bu qaydanın tətbiq ediləcəyi yeni bir hadisə və ya vəziyyət (səğir). Bu iki öncüldən istifadə edilərək, yeni vəziyyət üçün bir nəticə çıxarılır (nəticə). Bu nəticə, əvvəlki qaydanın yeni vəziyyətə tətbiqindən doğan məntiqi bir nəticədir.
Misal üçün, "Bütün insanlar mortaldir (öləndir). Sokrat insandır. Deməli, Sokrat mortaldir." Bu sadə sillogizm qiyasın sadə bir nümunəsidir. Burada "Bütün insanlar mortaldir" kəbir, "Sokrat insandır" səğir, "Sokrat mortaldir" isə nəticədir. Qiyas daha mürəkkəb hallarda da tətbiq oluna bilər və hüquq, fəlsəfə, teoloji və digər sahələrdə geniş istifadə olunur.
Qiyasın tətbiqi zamanı bənzətmənin düzgünlüyünə, ümumi qaydaların dəqiqliyə və tətbiqinin məntiqi ardıcıllığına diqqət yetirilməlidir. Yanlış tətbiq edildikdə, qiyas səhv nəticələrə gətirib çıxara bilər. Buna görə də, qiyasdan istifadə edərkən diqqətli olmaq və məntiqi düşüncəni tətbiq etmək vacibdir. Qiyasın məntiqi təfəkkürün inkişafında və yeni biliklərin əldə edilməsində mühüm rolu vardır.