Dəf (dəf3) – xəmir məmulatlarının bişirilməsində istifadə olunan, xəmiri təndirə qoymaq üçün əsasən ağacdan hazırlanmış, düz, nazik və dairəvi və ya oval formalı bir alətdir. Təndirdə çörək, lavaş və digər xəmir məmulatlarının bişirilməsi zamanı dəf, xəmiri divara yapışdırmaq və bərabər paylanmasını təmin etmək üçün istifadə olunur. Onun əsas funksiyası xəmiri təndirin isti səthinə incə və bərabər şəkildə yaymaqdır ki, bu da məmulatın düzgün bişməsini təmin edir.
Dəfin ölçüləri və forması bişirilən məmulatın növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Çörək üçün daha geniş, lavaş üçün isə daha nazik və dairəvi dəflər istifadə olunur. Ənənəvi olaraq ağacdan hazırlanmasına baxmayaraq, müasir dövrdə bəzi hallarda metal və ya digər materiallardan hazırlanmış dəflərə də rast gəlinir. Ancaq ağac dəfin xüsusiyyətləri - istiyə davamlılığı, xəmirə yapışmaması və rahat istifadəsi - onu ənənəvi bişirmə üsulunda əvəzolunmaz edir.
Dəfin sadə görünüşünə baxmayaraq, onun istifadəsi müəyyən bacarıq tələb edir. Xəmiri dəfə düzgün şəkildə yaymaq və təndirə yapışdırmaq təcrübə və məharət tələb edir. Bu proses əl hərəkətlərinin dəqiqliyini və bişirmə təcrübəsini əks etdirir. Beləliklə, dəf sadəcə bir alət deyil, həm də Azərbaycan mətbəxinin zəngin ənənələrinin və sənətkarlığının bir təcəssümüdür.
Dəfin tarixi əsrlərə qədər uzanır və o, Azərbaycanın mədəni irsinin ayrılmaz bir hissəsidir. Təndir bişirməsinin təkcə qida hazırlamaqdan kənara çıxıb, bir sosial və mədəni hadisəyə çevrilməsində dəfin rolu əhəmiyyətlidir. Belə ki, bişirmə prosesi ətrafında toplaşan insanlar arasında ünsiyyət və birgə əməkdaşlıq meydana gəlir.