Təndir (ərəb. تنور – tannūr) – Çörəkbişirmək üçün xüsusi hazırlanmış, gildən düzəldilən, konusvari və ya silindrik formalı, üstü açıq və ya dar bir dəliklə örtülmüş, yerə qoyulan və ya yerə basdırılan bişirmə qurğusudur. Təndirin diametri və hündürlüyü regiondan asılı olaraq dəyişə bilir. Ümumiyyətlə, çörəkbişirmə üçün istifadə olunsa da, bəzi bölgələrdə ət, tərəvəz və digər qidaların bişirilməsində də tətbiq olunur.
Təndirin konstruksiyası əsasən gildən hazırlanması ilə səciyyələnir. Gilin istilik tutumunun yüksək olması təndirin uzun müddət isti qalmasını təmin edir. Quraşdırılma üsuluna görə yerüstü və yeraltı təndirlər fərqləndirilir. Yerüstü təndirlər adətən kürəşəkilli olub, ətrafı kərpiclə hörülür və ya xüsusi olaraq hazırlanmış kürənin üstünə qoyulur. Yeraltı təndirlər isə yerə basdırılır və üstü yalnız bişirmə dəliyi ilə açıq qalır. Təndirin iç divarlarına odun qoyulur, od yandıqdan sonra istiliyi saxlamaq üçün odun külü təndirin içinə qalır və çörəklər külün üstünə düzülüb bişirilir.
Təndir Azərbaycanın və Yaxın Şərq ölkələrinin mətbəxinin ayrılmaz bir hissəsidir. Onun vasitəsilə bişirilən çörəklər özünəməxsus dad və ətirə malik olur. Təndirdə bişirilən çörəyin xüsusi dadı və quruluşunun yaranması təndirin gil materialları ilə istilik mübadiləsinin özəllikləri ilə əlaqədardır. "Təndir çörəyi", "təndir əti" kimi ifadələr Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini və təndirin onun üçün əhəmiyyətini göstərir. Təndirin istifadəsinə dair ədəbiyyatda, xalq yaradıcılığında da rast gəlmək olar. Sözün fonetikası və leksik mənası onun tarixi intizamına işıq salır.
Dil tarixi baxımından, "təndir" sözünün ərəb dilindən (تنور - tannūr) gəldiyi qəbul edilir. Bu etimoloji məlumat sözün yayılmasını və onun müxtəlif dillərdəki mənasının oxşarlığını izah edir. Lakin, Azərbaycan dilində sözün fonetikası və istifadə qaydaları onun milli dilin tərkib hissəsinə çevrildiyini göstərir.