Dərd-bəla (fars. دَرْدِ بَلَا) – İnsan həyatını çətinləşdirən, narahatçılıq, kədər, əzab-əziyyət və ya qorxu hissləri yaradan hər hansı bir hadisə, vəziyyət və ya problemdir. Bu termin, həm fiziki, həm də mənəvi əzabları əhatə edir. Fiziki dərd-bələlər xəstəliklər, qəzalar, aclıq kimi konkret təzahürlərə malik ikən, mənəvi dərd-bəlalar sevdiklərinin itirilməsi, maddi çətinliklər, sosial problemlər, uğursuzluqlar kimi daha mürəkkəb və subyektiv təcrübələrlə əlaqələndirilir.
Dərd-bəlanın təsiri fərdlərdən asılı olaraq dəyişir. Bəzi insanlar kiçik çətinlikləri belə böyük dərd-bəla kimi qəbul edərkən, digərləri ağır sınaqlara daha dözümlü yanaşırlar. Bu fərqlilik həm fərdin şəxsiyyət xüsusiyyətlərindən, həm də onun həyat təcrübəsindən, sosial dəstəyindən asılıdır. Dərd-bəlanın təsirini azaltmaq üçün müxtəlif strategiyalar mövcuddur: özünü tənzimləmə bacarıqlarının inkişafı, sosial dəstəyin əldə edilməsi, peşəkar yardımın alınması (məsələn, psixoloqdan yardım almaq) bunlardan bəziləridir.
“Dərd-bəladan qurtarmaq” ifadəsi, həyatdakı çətinliklərdən, əzab-əziyyətlərdən azad olmaq, rahat və sakit bir həyat sürə bilmək arzusunu ifadə edir. Bu, istər maddi, istərsə də mənəvi problemlərdən azadlığı nəzərdə tutur. Bu ifadə, həm də insanların çətinliklərin öhdəsindən gəlmək üçün göstərdikləri səyləri, və onların ümumiyyətlə, həyata müsbət baxışlarını əks etdirir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “dərd” kədər, əzab, iztirab mənasını, “bəla” isə fəlakət, müsibət, bədbəxt hadisə mənasını verir. Beləliklə, “dərd-bəla” ifadəsi, insan həyatını mənfi təsir edən müxtəlif növ problemləri, əzabları və çətinlikləri ümumi şəkildə ifadə edir.