izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dərd-sər (fars. دَردسر) – Azərbaycan dilində köhnə üslublu bir sözdür və əsasən baş ağrısı, fiziki və ya ruhi əziyyət, narahatlıq, qayğı və qeyri-müəyyənlik hisslərini ifadə edir. Sadəcə "baş ağrısı" mənasından daha geniş bir konteksti əhatə edir. Hətta, bir çox hallarda fiziki bir ağrıdan daha çox, psixoloji bir yükü, daxili bir narahatlığı ifadə edir.

Etimologiyasına nəzər salsaq, fars dilindən gəldiyini görürük. "Dərd" sözü "əziyyət", "kədər", "qəm" mənalarını daşıyır, "sər" isə "baş" deməkdir. Beləliklə, sözün etimoloji mənası "baş əziyyəti" kimi tərcümə oluna bilər, lakin müasir Azərbaycan dilində bu məna yalnız bir hissəsini əhatə edir. Daha geniş mənada, həyatın gətirdiyi bütün mənfi hallar, narahatçılıqlar, qayğılar və problemlər üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, "işdə dərd-sər çəkdi", "imtahanlar ona dərd-sər verdi" kimi ifadələr, konkret bir baş ağrısından daha çox ümumi bir narahatlıq vəziyyətini göstərir.

Misal olaraq verilən şeir parçasında da bu geniş məna özünü göstərir. "Dərdisər dəfinə aləmdə bu dərman gülüdür" misrası, dünyada əziyyətlərə, narahatlıqlara çarə olan bir "dərman gülü"nün olduğunu bildirir. Bu misrada "dərd-sər" yalnız baş ağrısı kimi deyil, həyatın bütün çətinlikləri, qəm-qüssələri kimi təsəvvür edilir.

Müasir dövrdə dərd-sər sözü nadir hallarda istifadə olunsa da, ədəbi dil, xüsusilə də klassik ədəbiyyat nümunələrində rast gəlinir və zəngin məna dünyası ilə diqqəti cəlb edir. Sözün zənginliyi və köhnə üslublu olması onu poetik və təsviri ifadələrdə daha da maraqlı edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz