Dərdəcər sifəti, əsasən, fiziki və ya ruhi olaraq əziyyət çəkən, narahat olan, sağlamlıq problemi yaşayan şəxsi təsvir etmək üçün işlədilir. Sadəcə "xəstə" deməkdən fərqli olaraq, "dərdəcər" sözü daha çox uzun müddət davam edən, bəzən də müalicəsi çətin olan bir vəziyyəti ifadə edir. Bu, həm fiziki zəifliyi, həm də ruhi sıxıntını özündə əks etdirən daha geniş və emosional bir ifadədir.
Məsələn, "dərdəcər adam" deyərkən, yalnız xəstə bir insanı deyil, həm də dərd-qəmə qərq olmuş, həyatında müxtəlif problemlərlə üzləşən, ruhen sarsılmış bir şəxsi nəzərdə tuta bilərik. "Dərdəcər uşaq" ifadəsi isə, xəstəlikdən əlavə, əzab çəkən, kədərli, özünü tək və qorxmuş hiss edən uşağı təsvir edir.
"Dərdəcər olmaq" ifadəsi isə, birdən-birə baş verən deyil, tədricən inkişaf edən bir vəziyyəti göstərir. Bu, sadəcə "xəstələnmek" və ya "dərdə düşmək"dən daha çox, bir sıra səbəblərdən yaranmış, davamlı bir əziyyəti ifadə edir. Bu, fiziki bir xəstəlik, ruhi bir sarsıntı və ya həyatın gətirdiyi ağır çətinliklər nəticəsində ortaya çıxa bilər. Sözün ümumi mənası, uzun müddət davam edən, insanın həm fiziki, həm də ruhi vəziyyətinə mənfi təsir edən bir vəziyyətdir.
Qısaca olaraq, "dərdəcər" sadəcə bir xəstəlik vəziyyətini deyil, həm də bu vəziyyətin insanın həyatına və psixoloji durumuna uzunmüddətli təsirini vurğulayan daha dolğun və ifadəli bir sözdür. Bu, dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını nümayiş etdirən bir nümunədir.