izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Diakritik (yun. διάκρισις - diakrisis - fərqləndirmə) termininin əsas mənası, yazı sistemlərində hərflərin üzərində və ya altında yerləşərək onların tələffüzünü dəqiqləşdirən, fərqləndirən əlavə işarələrə aiddir. Sadəcə "hərflərin üstündə və ya altında qoyulan" deyil, bu əlavələr həmin hərflərin mənasını və ya səs dəyərini dəyişdirir, onların digər hərflərdən fərqləndirilməsinə xidmət edir.

Diakritik işarələr yazı dilinin zənginliyini artırır və çox zaman bir əlifbanın daxilindəki hərflərin sayını artırmadan fərqli səsləri təmsil etməyə imkan verir. Misal üçün, "ş", "ç", "ğ" Azərbaycan əlifbasındakı diakritik işarələrin köməyi ilə "s", "c", "g" hərflərindən fərqləndirilir. Əgər bu işarələr olmasaydı, əlavə hərflərin əlifbaya əlavə edilməsinə ehtiyac duyular dı.

Diakritik işarələrin istifadəsi dillərdən-dillərə fərqlənir. Bəzi dillərdə çox geniş yayılmışdırsa, bəzilərində daha məhdud istifadə olunur. Hətta eyni dilin müxtəlif dialektlərində də diakritik işarələrin tətbiqi müxtəlif ola bilər. Bu işarələrin yazıya daxil edilməsi tarixi və dilin inkişafı ilə sıx bağlıdır.

Diakritik işarələr müxtəlif formalarda olur: səssiz və saitlərin üzərində qoyulan nöqtələr (.), xətlər (-), qarmaqlar (´, `, ˇ, ˘), qövslər (ˆ, ˇ), və sair. Bu işarələr həm əlifba əsaslı yazı sistemlərində, həm də digər yazı sistemlərində istifadə olunur. Kompüter texnologiyalarının inkişafı ilə diakritik işarələrin yazılması və istifadəsi daha da asanlaşmışdır.

Beləliklə, diakritik sadəcə bir hərf üzərindəki bir əlavə işarə deyil, yazılı dilin dəqiqliyi və zənginliyinin təmin edilməsində mühüm rol oynayan, dilin quruluşunda mühüm funksiyaları yerinə yetirən bir elementdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz