Hərəkə (ər. حركة - haraka) Azərbaycan dilinin qrammatikasında, xüsusilə də ərəb əlifbasından əsaslanan yazı sistemlərində, saitlərin tələffüzünü dəqiqləşdirmək üçün istifadə olunan diakritik işarələrdir. Bu işarələr, hərflərin üstünə və ya altına qoyularaq, həmin hərfin hansı sait səslə tələffüz olunacağını göstərir. Əslində, hərəkələr sadəcə işarələr deyil, həm də fonetik funksiyanı yerinə yetirən əsas əlifba elementləridir.
Ərəb əlifbası özündə saitləri əks etdirməyən bir konsonant əlifbasıdır. Yəni, yalnız samitlər hərflərlə göstərilir. Saitlərin tələffüzünü müəyyən etmək üçün isə hərəkələrdən istifadə olunur. Bu da ərəb dilinin yazılışının başqa dillərdən fərqlənən bir xüsusiyyətidir. Hərəkələrin olmaması sözün bir neçə məna daşımasına səbəb ola bilər. Məsələn, yalnız samitlərdən ibarət bir sözün bir neçə fərqli tələffüzü və deməli, mənası ola bilər.
Üç əsas hərəkə mövcuddur: fətə (َ), kəsrə (ِ) və dəmmə (ُ). Fətə "a" saitini, kəsrə "i" saitini və dəmmə "u" saitini göstərir. Bunlardan əlavə, uzun saitləri göstərən məd (ā, ī, ū) işarələri də mövcuddur. Hərəkələr sözün tələffüzünü dəqiqləşdirməklə yanaşı, qrammatik mənaların da düzgün anlaşılmasına kömək edir. Məsələn, bir fellərin zamanını, əvəzliklərin şəxsini və s. göstərir.
Tarixən, hərəkələr əvvəlcə Quranın yazılışında istifadə olunmağa başlanmışdır. Quranın doğru və dəqiq tələffüzünü təmin etmək üçün hərəkələrin əhəmiyyəti olduqca böyükdür. Sonradan isə ərəb əlifbasından istifadə edən digər dillər də bu sistemi qəbul etmişlər. Azərbaycan dilinin ərəb qrafikası ilə yazıldığı dövrlərdə də hərəkələr geniş istifadə olunurdu, lakin latın əlifbasına keçid zamanı onların əhəmiyyəti azalsa da, dilçilik və qrammatika tədqiqatlarında hələ də vacib rolu qalmaqdadır.