Dialektik (yun. διάλεκτος - dialektos - söhbət, danışıq) termini fəlsəfədə zidd anlayışların vəhdəti və mübarizəsi əsasında həqiqətin inkişafını və dəyişməsini izah edən bir yanaşmanı ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq metafizikaya zidd olan bir təfəkkür üsulu deyil, həm də dəyişən reallığı anlamaq üçün dinamik və prosesual bir perspektivdir.
Dialektik düşüncə tərzi, statik və qeyri-dəyişən həqiqətlərin mövcudluğunu inkar edərək, hər şeyin davamlı olaraq inkişaf etdiyini, dəyişdiyini və özünün əks tərəfləri ilə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu vurğulayır. Bu inkişaf, tez-tez zidd anlayışlar (tezis və antitezis) arasında gedən mübarizə və onlardan yeni bir keyfiyyətli vəhdətin (sentez) yaranması kimi təsvir olunur. Bu proses sonsuz olaraq davam edir, hər bir yeni sentez öz ziddiyyətlərini doğuraraq daha yüksək bir inkişaf səviyyəsinə doğru aparır.
Tarix boyu fərqli dialektik sistemlər mövcud olmuşdur. Qədim Yunanıstanda Sokratın dialektik metodu, həqiqəti dialoq və sual-cavab vasitəsilə aşkara çıxarmağa yönəlib. Hegelin idealist dialektikası isə mənəvi ideyaların inkişafını, Marksın isə materialist dialektikası isə tarixi və təbiətdəki maddi proseslərin inkişafını dialektik prinsiplər əsasında izah edir. Bunlar yalnız əsas nümunələrdir və dialektik düşüncənin müxtəlif variantları mövcuddur.
Dialektik yanaşma, sadəcə fəlsəfi bir nəzəriyyə deyil, həm də dünyanı anlamaq və dəyişdirmək üçün güclü bir vasitədir. O, statik və sərt düşünmədən uzaqlaşaraq, dəyişən və dinamik bir dünyaya daha uyğun bir perspektiv təqdim edir. Müasir dövrdə də dialektik düşüncənin siyasi elmlər, sosiologiya, iqtisadiyyat və digər elmi sahələrdə tətbiqi geniş yayılmışdır. Çünki bu yanaşma mürəkkəb hadisələri təhlil edərkən onların daxili ziddiyyətlərini və qarşılıqlı əlaqələrini nəzərə almağa imkan verir.