izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dialektoloq [yun. dialektlogos-dan] dilçilik sahəsində ixtisaslaşmış bir mütəxəssisdir. Onun əsas araşdırma obyekti, ümumi ədəbi dilin variantlarından fərqlənən, müəyyən coğrafi ərazidə və ya sosial qrupda istifadə olunan dialektlərdir. Dialektoloqlar bu dialektlərin leksikasını (söz ehtiyatını), fonetikasını (səs sistemini), qrammatikasını (qrammatik qaydalarını) və onların tarixi inkişafını incələyirlər. Bu tədqiqatlar, dilin mənşəyini, inkişafını və müxtəlifliyinə dair dərin bir anlayış əldə etməyə imkan verir.

Dialektoloqların işi sadəcə olaraq sözlərin və qrammatik qaydaların siyahısını tərtib etməkdən daha çoxdur. Onlar dilin sosial və mədəni kontekstini də nəzərə alaraq, dialektlərin sosial qrupların kimliyini, mədəniyyətini və tarixini necə əks etdirdiyini araşdırırlar. Mütəxəssislər, dialektlərin fonoloji, morfoloji və sintaksis xüsusiyyətlərini müqayisəli analiz edərək, dialektlərin genetik əlaqələrini müəyyən edir, dilin diaxronik (tarixi) inkişafını izləyirlər və dilin coğrafi yayılmasını xəritələşdirirlər (dialekt atlasları yaradırlar).

Azərbaycan dialektoloqlarının əsərləri Azərbaycan dilinin zəngin dialektal müxtəlifliyini ortaya qoyan və onun tarixi inkişafına işıq tutan qiymətli mənbələrdir. Onların tədqiqatları milli dilin qorunması və inkişafı üçün əhəmiyyətli rol oynayır, eyni zamanda dil elminin daha da zənginləşməsinə töhfə verir. Bu tədqiqatlar, ədəbi dilin normalarının təkmilləşdirilməsi, yeni lüğətlərin yaradılması və dil təhsilinin inkişafı kimi sahələrdə də tətbiq olunur.

Qısacası, dialektoloq, dilin müxtəlifliyinə həsr olunmuş elm adamıdır. Onların araşdırma sahəsi yalnız dilin strukturlarını deyil, həm də sosial və mədəni kontekstini, tarixini və gələcəyini əhatə edir, beləliklə də Azərbaycan dilinin və ümumilikdə dil elminin inkişafına mühüm töhfələr verirlər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz