Dilxun (farsca mənşəli) sözü, klassik Azərbaycan ədəbi dilində ürəyi qanlı, qəlbi yaralı, dərin kədər və dərd içində olan şəxsi təsvir etmək üçün işlənir. Sadəcə "kədərli" və ya "dərdli" sözlərindən daha güclü bir ifadədir, daxili bir parçalanmanı, dərin bir əzabı ifadə edir. Sözün kökünə nəzər salsaq, "dil" və "xun" hissələrinin birləşməsindən meydana gəldiyini görə bilərik. "Xun" qan, yaralanma mənasını daşıdığından, "dilxun" ifadəsi "qanlı ürək", "yaralı ürək" mənasını da özündə ehtiva edir. Bu da kədərin və dərdin fiziki bir təzahür kimi hiss edildiyini göstərir.
Dilxun olmaq, sadəcə bir anlıq kədər və ya hüzün deyil, uzun müddət davam edən, ruhu sarsıdan bir əzab halını ifadə edir. Bu vəziyyət insanın həyat enerjisini, həvəsini və ümidini azalda bilər. Sözün ifadə gücü, qəmli bir əhval-ruhiyyədən daha çox, bir növ ruhən sarsılma, daxili bir dağıntını əks etdirir.
“Dilxun etmək (qılmaq)” ifadəsi isə bir başqasının ürəyini qırmaq, dərin kədərləndirmək, ciddi psixoloji zərər vermək mənasını verir. Bu, qəsdən törədilmiş bir əməl ola bilər, ya da bilinmədən, qeyri-ixtiyari şəkildə baş verə bilər. Bu əməlin nəticələri uzun müddət davam edə bilər və qurbanın həyatına ciddi təsir göstərə bilər. Beləliklə, “dilxun etmək” ifadəsi sadəcə kədərləndirməkdən daha ağır bir məsuliyyət daşıyır.
Ümumi olaraq, "dilxun" sözü klassik Azərbaycan ədəbi dilinin zəngin leksikasının bir nümunəsidir və güclü emosional yükü ilə oxucuda dərin təsir yaradır. Bu sözün müasir Azərbaycan dilində də istifadə edilməsi, dilin tarixi və mədəni irsinin qorunması baxımından əhəmiyyətlidir.