Doğrulmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "düzəlmək, dikəlmək, düz durmaq, dik qalxmaq" deyilən qədər dar bir çərçivəyə sığdırıla bilməz. Daha dəqiq və geniş bir izah təqdim etmək üçün onun müxtəlif kontekstlərdəki istifadəsinə nəzər salmaq lazımdır.
Əsasən, "doğrulmaq" fiziki bir hərəkəti ifadə edir. Əyilmiş, əyri vəziyyətdən düz vəziyyətə keçmək deməkdir. Bu, sadəcə bədənin dik durması deyil, həm də əvvəlki əyilmiş və ya əyri haldan azad olmaq, hətta əvvəlki bir mövqeyi tərk etmək mənasını da ehtiva edir. Məsələn, "qamətini doğrultmaq" ifadəsi sözdə yalnız dik durmaq demək deyil, eyni zamanda, qamətinin düzəlməsini, daha əzəmətli və qürurlu duruş qazanmasını ifadə edir.
Ancaq "doğrulmaq" yalnız fiziki hərəkətlə məhdudlaşmır. Məcazi mənada da istifadə olunur. Məsələn, bir işin, vəziyyətin və ya həyatın doğrultulması, onun düzəldilməsi, yaxşılaşdırılması, yəni əvvəlki mənfi vəziyyətin aradan qaldırılması deməkdir. "Vəziyyəti doğrultmaq" ifadəsi bu mənanı əks etdirir. Həmçinin, haqsızlığa, yalanlara qarşı çıxmaq, həqiqəti müdafiə etmək mənasında da istifadə oluna bilər. "Doğruları doğrultmaq" ifadəsi buna misal ola bilər.
Beləliklə, "doğrulmaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, ümumi mənası həm fiziki, həm də mənəvi anlamda düzəlmək, yaxşılaşmaq, ədaləti bərpa etmək, həqiqəti ortaya qoymaqdır. Verilən misalda, şəxsin divara dəyib "doğrulması" fiziki bir hərəkəti təsvir etsə də, bu hərəkətin arxasında bir qüvvənin təsiri, və ya qəfil bir təkanın nəticəsi gizlənə bilər.